Rekabet Kurumu'nun 2023 ve 2024 yıllarında aldığı kararlar sonucunda tüketiciye sağladığı faydanın 212 milyar lira düzeyinde olduğu belirlendi. Rekabet Kurumunun 2023 ve 2024 yıllarına ilişkin "Etki Analizi Raporu" yayımlandı.
Rapor, Rekabet Kurulunca 2023 ve 2024 yıllarında karteller, yeniden satış fiyatının belirlenmesi ve hakim durumun kötüye kullanılması eylemleri ile belirli şart ya da yükümlülüklerin yerine getirilmesi kaydıyla izin verilen birleşme/devralma işlemlerine yönelik alınan kararların tüketici refahına dönük etkilerinin değerlendirilmesi hedefiyle hazırlandı. Söz konusu dönemi kapsayan analiz çalışmasında 111 karar incelendi.
Bu kapsamda 93'ü kartel ve benzeri nitelikte anlaşmalarla yeniden satış fiyatının tespitine, 6'sı hakim durumun kötüye kullanılması eylemlerine ilişkin olmak üzere etki analizi kapsamında değerlendirilebilecek 99 kararda soruşturma konusu eylemlerin ihlal teşkil ettiğine hükmedildi. Kurul, aynı dönemde, 12 birleşme/devralma işlemine, olası rekabet karşıtı etkilerin bertaraf edilmesinin teminine yönelik bir takım koşullar çerçevesinde izin verdi.
- Tüketici faydasına yıllık ortalama 106 milyar lira katkı
Raporda "muhafazakar senaryo" ve "Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) varsayımları" olmak üzere iki farklı senaryoda çeşitli hesaplamalar yapıldı. Buna göre, "muhafazakar" yaklaşımda 2023'te Kurum müdahaleleri sonucunda tüketicilere sağlanan fayda 48,26 milyar lira olarak tahmin edilirken bu değer 2024 yılı için 29,16 milyar lira olarak öngörüldü. OECD yaklaşımıyla yapılan hesaplamada söz konusu faydanın 2023'te 128,57 milyar lira, 2024'te 83,65 milyar lira olduğu tahmin edildi. Tüketici faydasına sağlanan toplam katkının 2023 ve 2024 yılları için 212 milyar lira civarında, ortalama yıllık katkının ise 106 milyar lira düzeyinde olduğu hesaplandı. Söz konusu dönem için hesaplanan tahmini toplam fayda 6,72 milyar dolar, ortalama yıllık fayda ise 3,36 milyar dolar oldu. Kurumun anılan yıllardaki faaliyetleri için fayda-maliyet kıyaslaması yapıldığında, "muhafazakar" senaryoya göre hesaplanan yıllık ortalama tahmini faydanın aynı dönemdeki yıllık ortalama bütçe giderinin 37,59 katına denk geldiği belirlendi. Ayrıca, OECD metodolojisine göre hesaplanan tahmini yıllık ortalama tüketici faydasının ise bütçe giderlerinin yaklaşık 103,02 katına ulaştığı tespit edildi.
Ülke GSYH'sinin binde 2,5'ine denk
Etki analizi raporları OECD önerileri ve dünyada önde gelen çeşitli rekabet otoritelerinin benzer nitelikteki çalışmaları dikkate alınarak hazırlanıyor. Rekabet Kurulu kararlarının etkilerinin parasal olarak ifade edilmesiyle şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri çerçevesinde kurumsal performansın izlenmesi sağlanıyor. Raporda hesaplanan tahmini ortalama yıllık faydanın Türkiye'nin 2024 yılı gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) yaklaşık binde 2,5'ine, dönem için hesaplanan toplam faydanın da yaklaşık binde 5'ine denk geldiği görüldü. Bu bakımdan söz konusu göstergeler, Kurumun ekonomi açısından işlevinin önemini ve faaliyetlerindeki etkinliği ortaya koyuyor.
