Milli Eğitim Bakanlığı, engelli öğrenciler arasında ayrımcılık yaptığı gerekçesiyle Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu tarafından kusurlu bulundu. TİHEK, otizmli öğrencilere tanınan gölge öğretmen hakkının down sendromlu çocuklarına tanınmadığı gerekçesiyle başvuruda bulunan aileyi haklı buldu. Hem MEB, hem de Ankara’daki ilkokula ‘engellilik temelinde ayrımcılık’ yaptıkları gerekçesiyle 50’şer bin TL idari para cezası verdi.
Yalnızca otizmli öğrencilere tanınan hak
Ankara’da yaşayan S.O., geçtiğimiz yıl down sendromuna sahip oğlu E.D.O.’yu Çankaya Mesa İlkokulu’na kaydettirdi. E.D.O., kaynaştırma öğrencisi olarak gölge öğretmeni ile birinci sınıfa başladı. Ancak birinci dönemin sonunda okulun Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) Geliştirme Birimi tarafından ikinci dönemden sonra gölge öğretmenin sınıfa kabul edilmeyeceği kararı bildirildi. Buna gerekçe olarak ise MEB’in 2020 yılının Ocak ayında yayınlanan makam oluru yazısında gölge öğretmen/kolaylaştırıcı kişi hakkının yalnızca otizm spektrum bozukluğu (OSB) tanılı öğrencilere tanınmış olması gösterildi. Kolaylaştırıcı kişi/gölge öğretmen uygulaması hakkının yalnızca otizm tanılı öğrencilere tanınmasının ayrımcılık olduğunu iddia eden S.O., oğlunun okulunun bağlı bulunduğu Çankaya Kaymakamlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı hakkında Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na başvuruda bulundu.
Pilot uygulama olarak başlatıldı
Milli Eğitim Bakanlığı ise cevaben yazısında kolaylaştırıcı kişi/gölge öğretmen uygulamasının ayrımcı sebeplere dayanmadığı, OSB tanılı öğrencileri okul ortamında desteklemek amacıyla velilerden gelen yoğun talepler üzerine pilot uygulama olarak başlatıldığı kaydedildi. Uygulamayla ilgili izleme ve değerlendirme çalışmalarının devam ettiği, elde edilecek veriler doğrultusunda mevzuat değişikliği yapılmasının planlandığı belirtildi. Okul tarafından verilen yanıtta ise kararın bakanlığın makam oluru yazısı çerçevesinde alındığı ifade edildi.
“3 yıl geçmesine rağmen değişiklik yapılmadı”
TİHEK tarafından yürütülen inceleme sonucu verilen kararda Milli Eğitim Bakanlığı’na Türkiye Down Sendromu Derneği’nin 2021 yılında yapılan başvuru sonrasında ayrımcılık ihlalinden verilen idari para cezasına rağmen aradan geçen 3 yıl içerisinde herhangi bir mevzuat değişikliği yapılmadığına dikkat çekildi.
Hem MEB, hem okul kusurlu bulundu
Anayasa’nın 10’uncu maddesindeki “kanun önünde eşitlik” ve 42’nci maddesindeki “eğitim ve öğrenim hakkı” ilkeleri ile uluslararası sözleşmeler hatırlatılarak ‘engelli öğrenciler arasında tanı bazlı farklı muamele’de bulunulduğu, engellilik temelinde ayrımcılık yasağının ihlal edildiği kaydedildi. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu tarafından oy birliği ile alınan kararda Milli Eğitim Bakanlığı ile Mesa Koru Sitesi İlkokulu’nun bağlı bulunduğu Çankaya Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne ayrı ayrı 50’şer bin TL idari para cezası verildi. Verilen karara tarafların 2 ay içerisinde Ankara İdare Mahkemesine itiraz hakları bulunuyor.
