Bir edebi devin doğuşu
1936 yılında Peru’nun Arequipa kentinde doğan Vargas Llosa, edebi kariyerine genç yaşlarda başladı. 10 yaşında Peru’ya döndükten sonra yazarlığa yönelen Llosa, ilk oyunu İnkanın Kaçışı’nı henüz 16 yaşında kaleme aldı. Lima Üniversitesi’nde eğitim gördükten sonra İspanya ve Fransa’da edebi gelişimini sürdürdü. İlk romanı Kahramanın Zamanı (La Ciudad y los Perros), askeri okulda geçen ve sistem eleştirisi içeren çarpıcı yapısıyla Peru’da büyük tartışma yarattı.
Latin American Boom'un yıldızlarından
1960’larda Latin Amerika’da yükselen ve kıtanın edebi patlamasına öncülük eden Latin American Boom akımının öncü isimlerinden biri olan Llosa, Gabriel García Márquez, Julio Cortázar ve Carlos Fuentes ile birlikte kıtanın edebiyatını dünya sahnesine taşıdı. Eserlerinde otoriterlik, şiddet, bireysel direniş ve toplumsal çatışmalar öne çıkarken, kullanılan zengin dil ve deneysel anlatım teknikleri, onu modern çağın en önemli yazarları arasında konumlandırdı.
Siyaset, polemik ve kırılmalar
Yazarlığının yanı sıra aktif bir siyasi figür olarak da öne çıkan Vargas Llosa, 1990 yılında Peru’da cumhurbaşkanlığına aday oldu ancak seçimleri kaybetti. Gençlik yıllarında sol görüşe yakın olan yazar, ilerleyen süreçte liberal değerlere yöneldi ve Küba yönetimine karşı sert eleştirilerde bulundu. Gabriel García Márquez ile yaşadığı fiziksel tartışma ve sonrasındaki kırgınlık, Latin Amerika edebiyat tarihine damga vuran olaylardan biri olarak anıldı.
2010 Nobel Ödülü ve son yıllar
Vargas Llosa, “iktidar yapılarını çözümlemedeki ustalığı ve bireysel direnişi edebi derinlikle işleyişi” gerekçesiyle 2010 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü. Akademi, onu “ilahi yetenekli bir hikâye anlatıcısı” olarak tanımladı. Yazar, hayatının son dönemini Madrid ve Lima arasında geçirirken; Isabel Preysler ile olan ilişkisi ve bazı toplumsal konulardaki çıkışlarıyla zaman zaman kamuoyunda tartışma yarattı.
