Röportaj Kaynak: Şeyma Taşkıran 11.02.2024 17:26

"Emek çok ama sonucunu görmek her şeye değiyor"

Nörogelişimsel farklılığa sahip çocukların gelişmelerine destek olmak ve ailelerin ihtiyacı olan desteği sağlamak için 2020 yılında İstanbul'da kurulan Aba Akademi Danışmanlık Eğitim Araştırma Merkezi Kurucusu Selim Parlak ile merkezin faaliyet alanları ve ailelere sundukları hizmetler hakkında keyifli bir röportaj gerçekleştirdik.

Selim Bey, öncelikle sizi kısaca tanıyabilir miyiz?

1978 İstanbul doğumluyum. Yozgatlıyım. Evliyim, Celal Arat Parlak ve Ayça Tara Parlak isminde 2 çocuğum var. Pertevniyal Lisesi mezunuyum. Marmara Üniversitesi, Makine / Teknik Öğretmenlik Lisansını bitirdim. O esnada pedagojik formasyonumu da aldım. Askerliğimi bitirdikten sonra çalışma alanı olarak engelli çocukların eğitimine gönül verdim. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uygulamalı Psikoloji Yüksek Lisansını tamamladım. Ardından Altınbaş Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Stratejik Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisansını bitirdim. 2003 yılından beri yaklaşık 20 yıldır özel eğitim alanına hizmet vermekteyim. İşimi seviyorum. Manevi doyumu çok fazla. Çocuklarla her zaman iyi bir iletişim kurmuşumdur. Vaktimi geçirdiğim zaman, aklımı kullandığım problemlerin çözümleri ve o özel çocukların sesi olmak, yeri geldiğinde babaları olmak çok anlamlı. Gurur verici. Farklı iş sektörlerine baktığımda bizim alanımızdaki gibi bir çıktıları yok. Hatta çok daha yıpratıcı ve stresli olduğunu gözlemliyorum. Onlara da ihtiyaç var sonuçta, ancak bizim çıktımız, bir çocuğun hayatının değişmesi, söylediği bir kelime ile hayata yeniden gözlerini açmış gibi olmasıdır. Emek çok ama sonucunu görmek her şeye değiyor.   

abademy_ekip

ABADEMY kadrosu hangi alanlarda uzman kişilerden oluşuyor?

Aba Akademi Danışmanlık Eğitim Araştırma Merkezi, marka kullanım adıyla “ABADEMY”, nörogelişimsel farklılığa sahip çocukların gelişimlerinde hız kazanmalarına yardımcı olmak ve ailelerinin ihtiyacı olan tüm desteği sağlamak üzere Şubat 2020’de İstanbul Mecidiyeköy'de faaliyetlerine başladı. ABADEMY ekibimizde; ABA Terapisti, Ergoterapist, Dil ve Konuşma Terapisti, Aile Danışmanı ve Eğitsel Süpervizorlük aldığımız kişiler bulunmaktadır. 

Gelişim geriliği ve otizmde erken tanının önemi büyük. Bu noktada ebeveynlere neler söylemek istersiniz?

Yıllar boyu çalıştığım süre içinde, erken dönemde yoğun eğitim alan çocukların zihinsel, iletişimsel ve sosyal uyum becerilerinde önemli ilerlemeler, otizmin etkisinin ise kayda değer düzeyde azaldığını gördüm. Erken dönemde yoğun eğitim alan çocukların, daha az yoğun davranışsal eğitim alan çocuklara kıyasla çok daha fazla ilerlediğini; ayrıca, önemli bir bölümünün tipik gelişim gösteren akranlarının düzeyini yakaladığını ve normal eğitim ortamlarına kaynaştırıldığına şahit oldum. Nörogelişimsel farklılıklar arasında otizm, akıl sağlığı ve eğitim alanında en çok araştırılan konulardan biri olmuştur. Genetik, üzerinde en çok çalışılan konu otizm olurken, Uygulamalı Davranış Analizi (UDA), uluslararası adıyla Applied Behaviour Analysis (ABA) de dikkatleri üzerine çekmiş ve köklü geçmişiyle, günümüze kadar en umut vaat edici sonuçları sağlamıştır.

Uygulamalı Davranış Analizi, eğitimciler ve terapistler arasında yaygınlaşmasına rağmen kullanılan yöntem ve prosedürle ilgili yanlış yorumlama ve anlaşılmalar mevcuttur. Farklı sistemler ve ABA sisteminin arasında yapılan doğrudan karşılaştırmaların ABA/UDA’dan üstün olduğu deneyler ve bilimsel çalışmaların yayınlanmasıyla kanıtlanmadıkça, ABA/UDA’nın otizm tedavisinde mevcut en etkili sistem olduğu sonucu geçerliliğini koruyacaktır. Bu sebeple tüm dünyada pek çok farklı disiplinden araştırmacı ve uygulamacıların, üzerinde çalışmalar yürüttüğü sistemi uygularken, güncellenen yöntemlerle zenginleştirerek geliştirdiğimiz etkinlikleri, ABA/UDA ile hayata geçirdiğimizden dolayı mutluluk yaşıyorum.

Neden bu denli yoğun bir çalışma içinde mezun sayısını arttırmak istiyorum sizce?

Gelin birlikte geçmiş dönemde yapılan bir çalışmaya, maliyet, fayda analizlerine göz atalım. 

*ABD’nin Pennsylvania eyaletinde yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, yoğun erken destek eğitim programlarının çocuk başına yaşam boyu devlete sağladığı tasarruf 650 bin dolar ile 1 milyon dolar arasında değişmektedir (Jacobson ve diğerleri, 1998).

*ABD’nin Texas eyaletinde yapılan bir araştırmada ise, 3 yıl boyunca yoğun erken destek eğitim hizmetinden yararlanarak özel eğitim sürecini tamamlayan bir otizmli çocuğun, yoğun erken destek eğitiminin alternatifi olan 18 yıllık özel eğitim hizmetini almayarak eyalete 208.500 dolar tasarruf sağlayacağı öngörülmüştür (Chasson, Harris ve Neely, 2007).

Bütün bunların ışığında meseleye baktığımızda, ebeveynlerin sabredip, bir berberin yanında, makasla saç kesmeyi öğrenme arzusu içinde yanıp tutuşan yeni genç çırak misali, yanımızda işi öğrenmek için çırpınmalarını öneriyorum. Çünkü böylece bizden arta kalan zaman da çocuklarıyla daha da kaliteli vakit geçirerek, onların beyinlerinin gelişimi için yeni şeyler öğretebilecekler. Mezuniyete doğru hızlıca hep birlikte koşabileceğiz.

ABADEMY olarak ailelere danışmanlık sunduğunuz alanlar neler?

Merkezimizde;

*Özel eğitim alanında, dünyada etkisi bilimsel olarak kanıtlanmış ABA Terapi (Applied Behavior Analysis), Uygulamalı Davranış Analizi, 

*VB-MAPP (Verbal Behavior Milestones Assessment and Placement Program), Sözel Davranış Yaklaşımı,

*Theory of Mind, Zihin Kuramı, 

*Nutritional and Eating Disorders, Beslenme ve Yeme Bozuklukları, 

*Play Skills Programs, Oyun Oynama Becerileri Programları kullanılmaktadır.

Ailelere yenilikçi bir bakış açısı getirerek, otizm ve diğer nörogelişimsel bozukluklar müdahale protokolü sistematiğiyle, üç aşamalı model sunmaktayız.  

Birinci aşama: Çocuk gelişim testlerinin raporları ışığında, çocuğa özgü çalışma programı ve yöntemi hazırlayarak, çocuğun takvim yaşı ile gelişim yaşını eşitlemek için çaba göstermek. Aba terapi, oyun oynama becerileri, dil konuşma terapi, ergoterapi gibi konularda çocuk gelişimi aile danışmanlığı yapmak.

İkinci aşama: Anne ve babanın depresyon, kaygı, öfke, tutum, kişilik, empati gibi durumlarını, değerlendirme araçlarıyla netleştirmek ve özel çocuğa sahip olmayı göğüsleyecek farkındalıklar kazanmalarına yönelik aile danışmanlığı yapmak. Beraberinde sistemin bir parçası olmaları için online eğitimlerle ve uygulamalı aile eğitimleriyle aileyi de akışa dahil etmek.

Üçüncü aşama: Çocuğun tıbbi konsültasyonlar açısından eğitim öğretime hazır olması çok önem arz ettiğinden, ailelere, farklı gelişim gösteren çocuklarının; psikiyatri, nöroloji, genetik tanı, metabolizma, gastroenteroloji, endokronoloji, KBB, göz, diş gibi, tıbbi konsültasyonlarını neden yapmaları gerektiği konusunda aile danışmanlığı yapmak ve süreci takip etmek.