​BARCELONA'NIN GÖZÜ LİMAK'TA

Fatih KUŞÇU - Barcelona

fatih.kuscu@h2der.org

Barcelona, dünyanın en değerli kültür kentlerinden biri.

Onlarca değerli kültür hazinesinin arasında Barcelona kulübü ve stadı Camp Nou da var.

Camp Nou yenileniyor.

İnşaatı bir Türk şirketi, Limak gerçekleştiriyor.

18 ülkede devasa çalışmalar ile faaliyet gösteren Limak, Türkiye’de olduğu gibi, İspanya’da büyük bir esere imza atmak için çalışıyor.

Barcelona’da, şehir, kulüp, stat, Barcelona müzesi, Barcelona maçını ve stat inşaatını buluşturan iki gün geçirdik. Elimzde her hangi bir kağıt parçası, kafamızda baret, yani Limak yazılı ibare gören hemen yanaşıyor, soruyor; ne zaman dönüyoruz, diye. Lewandowski’nin kaçırdığı golleri değil, Olimpiyat stadından dönüşü merak ediyor Barcelonalılar..

Şirketin en üst temsilcileri, Limak Holding Onursal Başkanı Nihat Özdemir ve Limak Yatırımlar Projeler Direktörü Reşit Yıldız, yanıtsız soru bırakmadı. Bir dünya devinin, stadına 6.500 kişilik yeni VIP loca üretme hedefini, dev kulüpte imtiyazlı üyelerin ucuz kombinelerini, bir stada kent mirası olarak bakışı, çalışma prensiplerini, koşullarını, stat komşularının inşaatta çalışmaya yaklaşımını ve işine adanmış hayatların başarı öykülerini ilk ağızdan dinledik.

Barcelona’ya katkı ve sorumluluk

Yeni adıyla Spotify Camp Nou, Barcelona’nın simgelerinden biri konumunda. Bu sadece Barcelona’nın sportif başarıları, stadın evsahibi yaptığı dev organizasyonlar, unutulmaz maçlar, tarihi tanıklıklardan kaynaklanmıyor. Sportif güç kadar, sosyolojik bir zemin de mevcut. Katalunya, İspanya’nın 17 özerk bölgesinden biri. Resmi dil, İspanyolca ile birlikte Katalanca. Başkenti Barcelona ve kulüp, adeta milli takım muamelesi görüyor.

Endüstriyel sporun bütün zorlamalarına rağmen, bu bakış açısı kulüp yönetimine de yansıyordu ve uzun yıllar, formaya göğüs reklamı almaya direndiler. ‘Milli formaya reklam alınmaz’ fikri hakimdi. 2006’da hayırseverlik düsturu ile, hiçbir karşılık beklemeden, UNICEF logosunu göğsüne koydu. 2010’da Katar Vakfı ile 5,5 yıl için 165 milyon Euro tutarında, o dönemin rekor anlaşmasına imza attı.

Şimdi, 12 yıl için 300 milyon Euro bedel ile stadına isim sponsoru aldı.

Stadın adı Spotify Camp Nou oldu.

2022’de başlayan ihale süreci, 31 Ocak 2023’teki Limak grubunun imzası ile sonuçlandı.

Cumhuriyetimizin 100. yılına girmiştik.

Bir Türk şirketi, dünya sıralamasında 50.büyük inşaat şirketine dönüşmüştü.

Dünyanın, İspanya’nın, futbolun, Barcelona’nın simgelerinden Camp Nou’nun gelecekteki varlığı bir Türk şirketine emanet edilmişti.

Nihat Özdemir: Spotify Camp Nou’nun yenilenmesi projesi ile Limak olarak dünya çapında çok önemli bir projeyi daha hayata geçiriyoruz. Bu stat, sadece kulüp için değil, Barcelona şehri ve kulübün taraftarları için de büyük anlam taşıyor. Biz bu işi, gerçekten zorlu bir rekabet içinde geçen teklif sürecinin ardından üstlenmiş olduk. Bu proje Limak açısından ufkumuzu ve vizyonumuzu ne kadar geniş tutabildiğimizi gösteriyor.

Hepimizi haklı olarak gururlandırıyor, heyecanlandırıyor ama bir o kadar da sorumluluk yüklüyor.

FC Barcelona Kulübü, 2024’te 125. kuruluş yılını kutlayacak. Hedef, yeni haliyle o tarihe yetiştirmek. Yani 2024’ün 11. ayında, maçlar tekrar stada dönecek. İnşaat çalışmaları, 2026’ya dek sürecek.

1992 Yaz Olimpiyat Oyunları için kent baştan sona yenilenmiş, spor tesislerinde önemli dönüşüm ve modernizasyon sağlanmıştı. Son otuz yıllık dönemde, böylesine bir spor tesisi projesi gerçekleşmedi. Başkan Antonio Laporta, yeni stadyumu, “Espai Barça’nın baş tacı” olarak tanımlıyor. Bu kadar değerli, özel konumlandırılan bir stadın yenilenme ihalesini nasıl kazandınız?  

Nihat Özdemir: Biz 47 yıllık bir firmayız. ENR (Engineering News-Record) dünyanın en seçkin inşaat dergisi. Haber, yorum ve değerlendirmeleri referans kabul diliyor. ENR sıralamasına göre, dünyanın 50. büyük inşaat şirketiyiz. Yaptığımız işleri dünya da görüyor. Türkiye’de çok büyük işler işler yaptık. Artvin’deki Yusufeli Barajı Türkiye’nin en yüksek (275 m) dünyanın 5. yüksek barajı. Limak’ın da içinde bulunduğu ortak girişim grubunun yaptığı İstanbul Havalimanı, 42 ay gibi rekor bir sürede tamamlandı. Kuzey Marmara otoyolu bağlantılarını da biz yaptık. Cumhuriyetimizin 100.yılına atfen, 2023 m uzunluğundaki 1915 Çanakkale Köprüsü, Avrupa’nın en yüksek binası (325 m) ile Merkez Bankası yerleşkesi, bizim de referans eserlerimiz oldu. İhalede çok değerli, çok güçlü rakiplerimiz, farklı konsorsiyumlar da vardı.  Bizim, başka projelerde işbirliği içinde olduğumuz yabancı ortaklarımızın bazıları, bu projede de bizimle birlikte. Güven duygusunu çok yönlü oluşturduk.

Çalışmalar yaklaşık 8 ay önce başladı. Yaptığınız işin inşaat dışı yönünü tanımlar mısınız?

Nihat Özdemir: Burası Barcelona’nın stadı. Dünyada getirdiği sesi tahmin edebilirsiniz. Afrika’da, Güney Amerika’da, Asya’da, ABD’de, herkes Barcelona ismini biliyor. Dünyanın neresine gitseniz, beş tane takım say deseniz, biri mutlaka Barcelona olur. Bu stat, Avrupa’nın en büyük, dünyanın beşinci büyük stadı olacak.  

İspanya’da, böyle bir esere imza atmak büyük gurur.

Peki Türkiye’ye buradan katkınız olacak mı? İspanya’da, Barcelona’da yapılan işin Türkiye’ye, ülke ekonomisine katkısını nasıl anlatırsınız?

Nihat Özdemir: Spotify Camp Nou yenileme projesi, 960 milyon Euro bütçeli bir proje. Türk malı kullanabilmek için özel hassasiyet gösteriyoruz. Yaklaşık 300 milyon Euro tutarında Türk malı malzeme kullanacağız. Ayrıca şu anda 800 kişilik bir personel çalışıyor. Mayıs 2024’te bu sayı 2000 kişiye ulaşacak. Bu ekibin yarısı Türk. İçinde beyaz yakalılar, yani mühendisler, yöneticiler de var, mavi yakalılar da var. Yani Türk formen, Türk vinç ustabaşı, Türk mühendis birlikte çalışacak. Burası bir üniversite gibi, tüm ekibe uluslararası eğitim ve deneyim kazandıracak. Sonra bu ekip, Limak çatısı altında veya değil, Türkiye’de ve dünyada önemli işlerde yer alacak. Ekipte herkes aynı duyguyla, ülkeye faydayı önde tutuyor.

Çanakkale’de köprü inşaatından aldığınız çevre derslerinin burada katkısı var mı?

Çevre ve iş güvenliği konularında hangi hassasiyetler ile karşılaşıyorsunuz?

Nihat Özdemir: Şöyle bir örnek anlatayım; Çanakkale köprüsünü yaparken, 2 metre çapında 40 metrelik kazıkların denize çakılması gerekiyordu. Çakma işlemi 25 tonluk hidrolik çekiçlerle yapılıyor. Oluşacak ses ve titreşimin doğaya zararı araştırıldı. Sadece memelilerin etkileneceğini öğrendik. Yunuslar! Çokça yunus vardır boğazda. Onların bulunmadığı dönemler saptandı. 500 metreden yakında yunus varsa, çakma işlemi durduruldu. Ancak bir de pina meselesi ile karşılaştık. Zeminde çokça pina 

(Pinna nobilis-kalem kabuklu yumuşakçalar) vardı ve kazıkların çakılması gerekiyordu. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi ile ortak bir çalışma yapıldı. Dalgıçlar, 1050 adet pinayı, tek tek tespit etti, görüntüledi. Sonra bunlar bir başka güvenli ve uzak bölgeye taşındı. Bu işlem yaklaşık iki yıl sürdü.

Barcelona’da health and safe (sağlık ve iş güvenliği) çok öncelikli. Sabah 08.00 akşam 18.00 arası çalışma izni var. 07.48’de bir iş makinemiz, sadece yer değiştirdiği için komşular şikayet etmişti. Stat, kentin içinde, çevresi yaşam alanı. Güçlükler gözetiliyor.

Barcelona’da 5 yaşından büyük araçların kent içine girmesi yasak. Memurlar ve bankalar, saat 14.00’te paydos ediyor. Haftada 4 gün çalışıp 3 gün tatil yapılıyor. Bu çalışma düzeni sizi zorluyor mu?

Nihat Özdemir: Alışık olmadığımız durumları zorluk olarak tanımlamıyorum. Kurallar var, biz de iş planımızı ona göre oluşturuyoruz. Mesela o çalışma saatleri dışında, içeride, kapalı alanlarda dahi çalışamıyoruz. Sıva, boya dahi yapmıyoruz. Barcelona kulübü ile işbirliği içinde tüm bu çalışmaların belgeseli oluşuyor. İnşaat bittiğinde belgesel de bitecek. O belgesel, bu konular için de aydınlatıcı olacak.

Barcelona bir dünya kulübü, 99 bin kişilik stadın neredeyse yüzde 50’si yabancı seyircilerden oluşuyor. Şimdi, inşaat sürecinde takım maçlarını Olimpiyat Stadı’nda yapıyor. 55bin kişilik kapasitenin üçte biri boş görünüyor. Kulüp, inşat bitince ne kazanacak?

Nihat Özdemir: Statta neler yapıyoruz sorusu gibi bir soru bu aslında. Stadyum 3 kat gibi düşününün. En üst katı tamamen yıktık. Alt iki kat ise, yıkılmadan, her şeyi yenilenerek yapılıyor. Toplam 99 bin kişilik kapasite, 105 bine çıkarılacak. Ama burada asıl mesele, sayı kadar koltukların niteliği. Barcelona’da, kombine biletler, localar, babadan oğula devredilerek geliyor. Kulüp üyelerinin önemli imtiyazları var müthiş indirimlerle kombineleri yeniliyorlar. Bu durum, kulüp gelirlerini de etkiliyor. Yaklaşık 16 bin civarındaki VİP loca/koltuk sayısı, yenileme sonunda 22 bine çıkarılacak. Aslında, 105 bin kişilik kapasiteden çok 6500 kişilik yeni VİP kapasiteyi gözetiyorlar. Ciddi bir gelir kazanımı olacak. Stadı zamanında açabilirsek gelir kaybı da duracak.

Çevresel ve sürdürülebilirlik hassasiyeti neler getiriyor? Stadın üstü, Galatasaray’ı Guiness Rekorlar Kitabı’na sokan güneş panelleri ile kapatılacak. Başka neler yapılıyor?

Nihat Özdemir: Stadın yıkımından ciddi bir betonarme atığı oluştu. Beton ve demir ayrılıyor. Beton, işleme tesisinde kırılmış beton halinde, ufak beton katkı malzemesine dönüşüyor. Asbestli atıklar, ayrıca toplanıyor. Asbest işleme tesisleri var. Oraya gönderiliyor ve zararsız hale getiriliyor. Çevre mühendisleri bu yıkımı gözetim altında tutuyor.

Stadın üstü, fotovoltaik güneş panelleri ile kapatılacak. Toplam 4.2 MW kurulu güç, stat ihtiyacı için kullanılacak. Ayrıca, Yağmur suları toplama sistemi var. Sulama ve temizlik için su ihtiyacı olan yerlerde kullanılacak.  Zaten Karbon ayak izi ölçümlerini sunmadan ilerleyemiyorsunuz. Ölçümleri de Çin’den değil Avrupa Birliği’nden almamız gerekiyor ve alıyoruz. Nakliye sürecindeki karbon ayak izi dahi hesaplanıp bildiriliyor.

Barcelona taahhütleri tamamlandığında, bu dev projeden size, geriye ne kalacak?

Nihat Özdemir: Bu stadı bütün dünya görecek. Biz de referans olarak işimizle guru duyacağız. Ama devamı da gelecek. Bütün dünya, Afrika’dan ABD’ye spor tesislerini, stadyumlarını yeniliyor, yenilemek zorunda. Çevresel hassasiyetler, sürdürülebilirlik bunu zorunlu kılıyor. Ayrıca, yeni fırsatlar da çıkacak. Biz, Katar havalimanı inşaatını alarak cumhuriyet tarihinin en büyük projesine giren şirket olduk. 4,5 milyar dolarlık proje, yeni eklenen çevresel projeler ile 6 milyar dolarlık bütçeye ulaştı. Yurt içi ve dışında yaptığımız büyük işler var. Ancak sportif alanda Spotify Camp Nou, başka bir prestij getirecek. Suudi Arabistan 2034 dünya kupası evsahipliğine aday. Alırsa, statları yenileyecek ve biz buna da talip olacağız. Alıp almayacağımızı bilemeyiz ama elimizin güçlü olduğunu biliyoruz. Bu proje, Limak olarak, bize de lig atlatmıştır. Bugün 50. sırada yer aldığımız ENR sıralamasında bir Türk firması olarak belki 20. sırada yer alacağız.  Benim Allah’tan dileğim, inşaatın bitişi ve açılışı görebilmemdir. Bir locada, koltukta oturuyorum ve Barcelona, benim yenilediğim statta sahaya çıkıyor. Bu gurur sadece benim değil, ülkemin gururudur.

******** *******************

LİMAK -SPOTİFY CAMP NOU

Proje bilgileri:

Sözleşme Tarihi: 31.01.2023

Saha Teslim Tarihi: 01.06.2023

İşlerin Tamamlanma Tarihi: 31.07.2026

Garanti Süresi: 24 Ay

Seyirci Kapasitesi: 105,410 Kişi

VIP Seyirci Kapasitesi: 8,008 Kişi

Toplam İnşaat Alanı: 204,585.97 m2

Yeni Bina Alanı: 154,410.44 m2

Renovasyon Alanı: 50,175.53m2

Toplam Peyzaj Alanı: 36,541.22 m2

Toplam Kazı: 408.000 m3

Toplam Beton: 145.000 m3

Toplam Çelik: 24.000 Ton

Tamamlanma: %56

************ ****************

SPOTIFY CAMP NOU GELİŞİMİ

-99.354 kişilik Avrupa’da 1. / Dünyada 5.

-Camp Nou’nun temeli 1954’te atıldı.

-1986 ayakta izleyenler dahil 120.000 seyirci

-1957: Toplam seyirci kapasitesi 82.751

(49.581 oturmalı, 33.170 ayakta)

-1980: Camp Nou’nun kapasitesi 121.401 kişiye çıkartıldı.

 (71.731 oturmalı, 49.670 ayakta)

-2023: Camp Nou’nun temeli atıldı.

-2026: Tamamı oturmalı tasarım,

105.410 dünyanın 3. büyük futbol stadyumu olacak.

******** ************

SPOTIFY CAMP NOU TANIKLIKLARI

1982 Dünya Kupası Açılış Maçı

1982 Dünya Kupası’nda 5 Maç

1989 Avrupa Şampiyonlar Ligi Finali

1992 Yaz Olimpiyatları Futbol Finali

1999 Avrupa Şampiyonlar Ligi Finali

5 UEFA Süper Kupa Maçı 

21 İspanya Süper Kupa Finali