Rusya- Ukrayna savaşının başladığı 24 Şubat 2022 tarihinin üzerinden tam bir yıl geçti. Ve bu savaşın birinci yıldönümünde Moskova’ya gittim. Türkiye ile Rusya Federasyonunun ilişkilerinde nasıl bir değişim olmuştu. Moskova’da bu nasıl algılanıyordu? Rusya’da Türklere bakış açısı nasıldı? İşte bazı detaylar…

Moskova büyükelçiliğimizde, büyükelçi Mehmet Samsar’ı  ziyaret ettim. Dışişleri Bakanlığımızın gönül elçileri olan büyükelçilerimiz her ülkede olduğu gibi Moskova’da yine beni kendi evimde Türkiye’de gibi hissettirdi. Büyükelçilik’ten içeri girdiğinizde kendinizi güvende ve mutlu hissediyorsunuz.

Büyükelçimiz Mehmet Samsar’a Cumhurbaşkanlığı iletişim Başkanlığı Moskova basın müşaviri Hacı Murat Terzi ve Yunus Emre Enstitüsü Moskova müdürü Mehmet Ülker eşlik ediyor. Birlikte çay içiyoruz. Hem de sohbet ediyoruz. Büyükelçimiz Samsar, Moskova’da deprem nedeniyle Rus halkının Türkiye için büyük bir dayanışma içinde olduğunu anlatıyor. Rusya büyükelçiliğimizin önü taziye mesajları ve çiçekler ile adeta doldu taştı.

Benim Türk olduğumu öğrenen herkes ülkemizde yaşanan deprem felaketi nedeniyle inanılmaz bir ilgi gösterdi kiminle görüşsem herkes geçmiş olsun dileklerini iletiyordu. Bana sarılıp duygularını anlattılar. Rusya büyükelçiliğimizde açılan taziye defterine Rus yetkililer ve Rusya’daki kordiplomatik temsilciler büyükelçimiz Samsar’ı ziyaret ederek taziye defterine geçmiş olsun dileklerini yazmışlar.

Rusya’da Türkiye ile ilişkiler nasıl görülüyor, halk ne düşünüyor diye merak ediyorum. Öncelikle Türkiye’nin Rusya – Ukrayna arasındaki iletişimi sağlamasına ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rusya devlet başkanı Putin ile iyi ilişkiler kurması barış sağlanmasında büyük çaba göstermesi inanılmaz takdir görmüş.

Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun defalarca görüşmeleri ve Ukrayna ile arabulma çabasını da unutmamış. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Rusya’da halk tarafından tanınıyor. Rusya’da en çok tanınan yabancı lider Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan.

Geçtiğimiz hafta içinde Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile buluşmak üzere Ankara’ya geldi. Önemli bir görüşmeydi Lavrov aslında Antalya Diplomasi Forumu’na gelecekti. Antalya Diplomasi Forumu Türkiye’de yaşanan acı deprem nedeniyle ertelenince özel bir programla Ankara’ya geldi.

Lavrov, toplantıda Rusya-Türkiye ilişkisinde de lokomotif olan projelerden biri Akkuyu Nükleer Santrali'nin kurulmasının altını çizdi. Lavrov, bu santralin inşası Türkiye'nin enerji güvenliğini güçlendirecektir. 27 Nisan'da santralin birinci bloğuna artık nükleer enerjiyi sevk etmiş olacağız. Türkiye'de bir gaz merkezi kurulacak. Rus enerji kaynaklarını dünya pazarına sevk etmek üzere bir merkez kuruyoruz. Geçen sene devlet başkanlarımız, liderlerimiz bu gaz merkezinin oluşturulması ile ilgili bir karar almıştı. Bu kararın ne kadar isabetli olduğunu daha da iyi anlamış olduk." dedi. 

Yeni dünya düzeninde yüzyıllardır ilişkilerini sürdüren Rusya ve Türkiye iki güçlü ve komşu ülke olarak en önemli kozu enerji ile kartlarını açıyor.

Rusya’nın Türkiye enerjisi ile dünya pazarına açılmak istemesi Rusya ve Türkiye’nin enerjisinin ne kadar yükseldiğini ve iki ülkenin enerjisinin tuttuğunu bize net gösteriyor. Türkiye enerji aralamalarına devam ederken artık Türkiye’nin de bir enerji ülkesi olabileceğini son zamanlarda bulunan doğalgaz kaynakları ile görmeye başladık. Yanı başımızdaki ülkelere özelliklede Rusya’nın bir enerji ülkesi olması ve bu kadar yakın olmamızdan kaynaklı orada varsa neden bizde olmasın düşüncesini artırdı. Ve görüyoruz ki arayınca bulunuyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da söylediği gibi ‘Arayanlar bulamaz; ama bulanlar hep arayanlardır’ sözü ile Türkiye enerji aramaya devam ediyor.

İHA’lar konuşuluyor

 Rusya’da İHA’ların Ukrayna savaşında kullanıldığı yönünde çıkan haberler nedeniyle en çok konuşulan konulardan biride İHA’larımız. Ukrayna savaşında, Türkiye Ukrayna’ya İHA vermesin diyorlar. Açıkçası halk ne düşünüyor ne istiyor merak ediyorum tabi bu onların isteği dileği. Aslında bu isteklerden yola çıkarak Türkiye’yi kendilerine ne kadar yakın ve dost ülke olarak gördüklerini ve Ukrayna ile hiç ilişkimiz olmasın istemeleri tamamen duygusal.

Rusya’da bilinen bir diğer isim, Türkiye'nin ilk milli SİHA/İHA sistemi Baykar Bayraktar TB2 ve ilk milli insansız savaş uçağı Bayraktar Kızılelma'nın mimarı, Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar olması beni şaşırttı.

Oysa Türkiye hem Ukrayna hem de Rusya için barış olması yönünde büyük çaba gösterdi arabulucu ülke görevini görerek iki ülkenin savaşı sonlandırması için elinden geleni yaptı ve yapmaya da devam ediyor. Zira bu savaşın iki komşu ülkeye asla yararı olmayacak.

Umuyoruz Türkiye’nin de arabuluculuğu ile Rusya ve Ukrayna bu savaşı bitirir ve iki ülke sağduyulu davranarak kime faydası olacağı çok açık olan bu savaşı bitirir. Zira halka baktığımızda kiminin annesi Rus kiminin babası Ukraynalı ya da tam tersi yani iç içe girmişler kopmaları mümkün görünmüyor.