​'RUSYA-TÜRKİYE-İRAN İTTİFAKI, ABD VE SUUDİ ARABİSTAN'IN ORTADOĞU PLANLARININ REEL ALTERNA

Abdullah AĞAR 18 Kas 2017

Abdullah AĞAR
Tüm Yazıları
YeniBirlik yazarı ve güvenlik uzmanı Abdullah Ağar, Sputnik'e verdiği demeçte önümüzdeki Soçi zirvesine ilişkin şu tahminlerde bulundu.

YeniBirlik yazarı ve güvenlik uzmanı Abdullah Ağar, Sputnik’e verdiği demeçte önümüzdeki Soçi zirvesine ilişkin şu tahminlerde bulundu.

Şimdi özellikle Suriye meselesinde Rusya, Türkiye ve İran’ın yakın geçmişte ortaya koydukları işbirliği ve bu işbirliğinin neden olduğu güven ortamı gelecek açısından büyük umut vadediyor. Peki sorunların tamamı çözüldü mü veya bütün ülkeler aynı eksende mi bakıyorlar – hayır. Aynı eksende bakmıyorlar ama sorunun çözülmesi adına en azından ortak bir niyet ve ortak bir akıl ortaya çıkmış durumda. Sorunların adım adım çözülmesiyle birlikte ortak etkinin de güçleneceğini öngörmemiz gerekiyor. Bütün ülkeler, yani Rusya, Türkiye ve İran, Suriye’nin üniter yapısının devamlılığı ve toprak bütünlüğü konusunda hemfikir. Bu çok önemli bir şey. Şimdi bu ana eksende, bu ana çatı altında sorunların çözülebilmesi ile ilgili büyük bir umut var. Ama temelde sorunların hepsi çözüldü gibi bir cümle kuramayız.

Meselenin kökeninde bence şu var: Suriye toplumunun ana unsuru Sünni Arap’tır. Bunların Suriye nüfusundaki oranı yüzde 65-70 seviyesindeydi. Şimdi bu kitlenin yaklaşık 10 milyonunun ülke dışına mülteci veya sığınmacı olarak kaçtığını görüyoruz. Geri kalanların da büyük bir çoğunluğunun İdlib bölgesi başta olmak üzere işte Fırat Kalkanı bölgesi ve Güneydeki bazı alanlarda sıkıştığını görüyoruz. Ve bu alanların toplam Suriye’nin toprak oranının yüzde 13-14 seviyesinde. Şimdi Suriye halklarının adil bir şekilde Suriye’de yaşayabilmesiyle ilgili gerekli bir altyapı oluşturulabilir. Ve bu altyapı siyasi bir çözümle de perçinlenebilirse Suriye’de iç savaş biter.

Bence şu anda Rusya, Türkiye ve İran bunun üzerinde uğraşıyor. Sonuçta herkesin çok iyi öğrendiği bir şey var: Adil bir barış veya adil bir paylaşım olmadan hiçbir savaş bitmez. Rusya, Türkiye ve İran, bu noktada ortaya koyabilecekleri ortak etki ile beraber bu sorunu çözebileceklerini inanıyorum. Ama diğer taraftan YPG-PKK meselesi, halledilmemiş çok büyük bir sorun olarak ortada duruyor. PKK’nın etkili olduğu alanlardaki Kürtler, PKK üzerinden bir ideolojik saplantıya düşerek ve bu ideolojik saplantı üzerinden aynı DEAŞ gibi gelecek dönemde coğrafyada büyük bir bozgunluğa sebebiyet verebilirler. Yani sadece DEAŞ’la mücadele değil, bütün terör örgütleriyle kavramsal anlamda mücadele, çözüm isteyen ülkeleri birbirine yakınlaştıracaktır.

Yakın zamanda malum Rakka’da bir fotoğraf ortaya çıktı. Rakka’daki bu fotoğrafın ortaya koymuş olduğu ivmeyle beraber Rusya, Türkiye ve İran gerçekten bir çözüm peşinde koşuyor. Bu ülkeler, sorunun derinleşmesi yerine artık sorunun çözülmesi doğrultusunda bir irade ortaya koyuyorlar. Bu tabi doğal olarak bir eksen üretiyor, yani sorunun derinleşmesini isteyenler ile sorunun çözülmesini isteyenler arasında bir temel eksen üretiyor.

ABD’nin bugün bu coğrafyada ne yaptığına baktığımız zaman çok net olarak şunu görüyoruz: DEAŞ’ı ve diğer terör örgütlerini bir dizayn unsuru olarak kullanıyor; hem doğrusal anlamda, hem de üretmiş olduğu hız, kütle, etki, yönetme ve yönlendirme anlamında. Yani terörün asimetrik etki anlamında bir dizayn aracına dönüştüğü ve bunun birilerinin hedef ve menfaatlerine hizmet ettiği bir fotoğraf ortaya çıkmış durumda. Bu da bölgedeki istikrarı bozuyor. Sonuçta bu coğrafyada birincil anlamda etki altında kalan dört ülke var: Suriye, Irak, Türkiye ve İran. Ancak buradaki bozgunluk, buradaki kaos doğrudan doğruya bütün bölgeye, Asya’ya sıçrayabilir. Rusya da bunun farkında. Bakın, teröristler anlaşmalar yaparak başka alanlara transfer oluyorlar. Kimliklerine baktığımız zaman, Kafkaslardan gelenler var, Afrika’dan gelenler var, Avrupa’dan, Asya’dan ve ta Uzak Doğu’dan gelenler var. Bunların üstlendikleri vizyon ve misyon kendisini çoktan belli etmiş durumda. Gittikleri her yerde fonksiyonlarını yerine getirecekler. Karşımıza, insanlığı tehdit eden bir fotoğraf çıkıyor. Bunun önündeki en büyük engel ise Rusya, Türkiye ve İran’ın ortaya koymuş oldukları işbirliği. Çünkü bu ülkeler denge üretiyorlar. Eğer bu denge üretilemezse, coğrafyanın hali ortada, durumun nereye varabileceğini hep beraber görüyoruz.