Dünyaca meşhur “Anzer Balı”, Rize ili İkizdere ilçesi Anzer/ Ballıköy yaylasında ve Çiçekli Köy’de üretilir. Anzer yaylasında ağaç çeşidi bulunmamakla çiçeklerden oluşmaktadır. “Anzer Balı”, 16 Şubat 2021 tarihinde Coğrafi İşaret tescili almıştır.
Ünü dünyaca bilinen Rize ilinde İkizdere ilçesinin 2105 metre yükseklikliğindeki yaylalardaki çiçeklerden çok özellikli arıların ürettiği bir baldır. “Anzer Balı” Türkiye’de üretilen ve dünyada eşi emsali bulunmayan kır çiçek flora örtüsüne sahip olan, İngiliz, Alman botanikçilerin yaptığı araştırmalarda 450-500 çeşit çiçek bulunan, bunların içinde 80-90 tane endemik çiçek, yalnız Rize Anzer/Ballıköy yaylasında yetişmekte olan çiçeklerden, özellikli seçici arıların topladığı dünyaca ünlü “Anzer/Balı”dır.
Haziran ayinin ilk haftasıyla birlikte kısmen karlı bölgelerde kardelenlerle birlikte bahara ve yeşilliğe ilk adımını atan Anzer, müthiş güzelliğini haziranla başlayıp temmuzda zirveye taşıyıp ağustosta tamamlar.
Anzer’de haziranın son haftasında gözlerini çiçeklere açan arılar ağustos ayinin ortasına kadar ballarını tamamlarlar.
Rize Anzer Yaylası’nda iklim şartlarına bağlı olarak ağustosun birinci yada ikinci haftasında sağılma (hasat edilme) denilen işlemle ballar kovanlardan alınır.
Anzer’de Anzer Balı üretimi hava şartlarının etkisine, çayırların (çimenlerin) erken biçilmesine bağlı olarak Anzer Balı üretim miktarı değişkenlik arz etmektedir. Üretiminin çok az, hatta hiç olmadığı yıllar olmuştur.
Anzer’de ağaç yetişmemektedir bu yüzden “Anzer Balı”nda sadece Anzer Yaylası’nda yetişen endemik çiçeklerin polenleri bulunmalıdır, aksi taktirde üretilenler gerçek “Anzer Balı” değildir. “Anzer Balı”nın sahte olup olmadığını anlamak için polen analizi yapılmaktadır.
“Anzer Balı”na dışarıdan şeker veya herhangi başka bir katkı maddesi eklenmemektedir. “Anzer Balı” ısıl işlem görmeden sağılmaktadır. 40 °C`nin üzerindeki sıcaklıklar bal’ın içindeki enzimleri ve polenleri etkisiz hale getirdiğinden soğuk sağım yapılmaktadır. “Anzer Balı” ekmeğe sürülüp kahvaltıda tüketilen normal ballardan değildir.
“Anzer Balı” Ankara Hacettepe Üniversitesinde analiz edilip, Rize Tarım İl Müdürlüğü denetiminde Coğrafi Tescilli “Anzer Balı” olarak garantisi tescil edilen bir baldır.
“Anzer Balı” deden toruna, Osmanlı İmparatorluğu’ndan beri günümüze kadar gelen kaliteli bir baldır.
Özellikle yüzme, dağcılık, atletizm, basketbol, futbol, halter, bisiklet yarışı gibi sporlarla meşgul olan kimselerce kullanılabilir.
Bölgede üretilen “Anzer Balları’nın, Anzer polenleri tahlilli, ambalajlı olarak belli merkezlerden aracısız satılmakta, isteyenlere kargo ile gönderilmektedir. Üretilen “Anzer Balları’nın çoğunluğu dış ülkelere polen olarak ihraç edilmektedir. Almanya, İngiltere, Amerika; Fransa, İsviçre, Kuveyt, Suudi Arabistan, İran, Japonya gibi birçok ülkeye bal poleni ihraç edilmektedir.
Balsever halkımız, “Anzer Balı” alırken aldanmasınlar. Bazı kişilerin ticari maksatla “Anzer Balı”yla ilgisi olmayan balları “Anzer Balı” ismi altında satmakta, “Anzer Poleni”yle ilgisi olmayan polenleri, “Anzer Poleni” diye pazarlayıp haksız kazanç sağlamaktadır. “Anzer Balı” fiyat olarak pek de ucuza satılacak bir bal (Kg. 2000-4000 arası) değildir. Halkımız aldıkları ballar konusunu iyi araştırmalılarını, dikkatli olmalarını uyarıyoruz. Aldanmasınlar, aldatılmasınlar, hakiki, doğal, gerçek “Anzer Balı” ve “Anzer Poleni”ni, bölgede üretilen, Rize Tarım İl Müdürlüğü denetiminde Coğrafi Tescilli “Anzer Balı” olarak garantisi tescil edilen, “Anzer Balı”, “Anzer Poleni”, Marka Tescilli,Tahlilli, Mühürlü, Ambalajlı ve Etiketli olarak Rize Merkezde bilinen yasal yerlerden almaya dikkat etsinler.
Karadenizin tadıyla adıyla dillere destan gizemli meyvesi
“LAZ KİRAZI KARAYEMİŞ / TAFLAN
Karadeniz Bölgesinin “Laz kirazı” olarak da tanımlanan özellikli bitki ve meyvelerinden biridir. İlk yiyenler için tat ve ağız burukluğu yaratması açısından oldukça yadırganır, bazılarınca pek beğenilmez olmasına rağmen, Karadeniz Bölgesinde özellikli, aromatik tadı ile çok beğenilen ve tercih edilen özellikli “Laz kirazı” olarak da adlandırılan bir gizemli meyvasıdır.
Kare yemiş veya taflan (Prunus laurocerasus), Karadeniz Bölgesine yaygın olarak yetişen bölgeye özgü bir bitkidir ve özellikli aroması ve tadıyla gıda olarak beğenilen tüketilebilen bir meyvedir. Aynı zamanda Karayemiş / Taflan bitkisinin yaprakları ve meyvesi, geleneksel tıpta da yoğun olarak kullanılmaktadır.
Aşağıda, Karayemiş/Taflan adlı bu çok özellikli bitkisi ve çok özel tad ve aromalı meyvesi hakkında detaylı anlatabileceklerimiz;
BOTANİK ÖZELLİKLERİ:
- Bilimsel Adı: Prunus laurocerasus
- Aile: Rosaceae
- Yaygın İsimleri: Taflan, Karayemiş, Laz kirazı
- Görünümü: Büyük, koyu yeşil yapraklı bir ağaççık veya çalıdır. Meyveleri siyahımsı, koyu mor renkte, salkımlar halindedir.
KULLANIM ALANLARI:
- Gıda/özellikli meyve olarak kullanımı: Karadeniz Bölgesinde meyveleri taze olarak ya da reçel, pekmez gibi ürünlerde kullanılır. Ayrıca meyve kurutulup kışın da tüketilebilir.
- Tıbbi kullanım: Yaprak ve çekirdeklerinde glikozit türevleri (amigdalin) bulunur, bu nedenle dikkatli kullanılmalıdır. Ancak düşük miktarlarda, geleneksel olarak öksürük tedavisinde ve sindirim sorunlarında kullanılır.
- Endüstriyel kullanım: Ahşap kalitesi nedeniyle mobilya ve dekoratif ürünlerde kullanılır.
YETİŞTİĞİ BÖLGELER Ve ÜLKELER:
- Ana vatanı: Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi olduğu kayıtlara geçer.
- Yetiştiği diğer ülkeler: Gürcistan, Azerbaycan gibi Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerde de doğal olarak yetişir.
- Avrupa'da, özellikle Fransa, İtalya, İspanya gibi Akdeniz iklimine sahip bölgelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir.
- Ayrıca Kuzey Amerika ve İngiltere gibi ülkelerde peyzaj bitkisi olarak kullanılır.
ETKEN MADDELER VE ETKİLERİ:
- Amigdalin: Karayemişin/taflan meyvasının çekirdeklerinde bulunan bu madde hidroliz yoluyla siyanür açığa çıkarır, bu nedenle çekirdekler dikkatli kullanılmalıdır.
- Antioksidanlar: Meyveler yüksek oranda antioksidan içerir ve bağışıklık sistemini destekler.
- C Vitamini: Kareyemiş/Taflan meyvesi, C vitamini bakımından zengin olduğu için soğuk algınlığı ve bağışıklık güçlendirici olarak kullanılır.
TAFLAN, KARAYEMİŞ TÜKETİLİRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER:
Taflan bitkisinin meyvesi dışında yaprakları ve çekirdekleri zehirli olabilir. Bu nedenle yaprakları ve çekirdekleri bilinçsiz tüketilmemelidir.