Burhan Doğançay, ölümünün üzerinden 12 yıl geçmesine rağmen, eserleriyle dünya çapında hala konuşulmaya devam eden bir sanatçıdır. Peki, Burhan Doğançay kimdir, ne zaman vefat etmiştir ve sergileri hakkında neler söylenebilir? İşte tüm bu sorulara dair detaylar haberimizin devamında..
Burhan doğançay kimdir?
Burhan Cahit Doğançay,11 Eylül 1929 İstanbul'da doğan bir Türk ressam ve fotoğraf sanatçısıdır. Sanat kariyerinde, özellikle dünya çapındaki çeşitli şehirlerde keşfettiği duvarları eserlerine yansıtarak tanınmıştır. Yarım yüzyıldan uzun bir süre boyunca sanatıyla adından söz ettiren Doğançay, en bilinen eseri "Mavi Senfoni" ile büyük bir ün kazanmıştır. Bu eser, 2009 yılında Murat Ülker tarafından 2,2 milyon TL (yaklaşık 1,7 milyon Amerikan doları) karşılığında satın alınmıştır.
burhan doğançay ne zaman vefat etti?
Burhan Doğançay, 16 Ocak 2013’te İstanbul’da 83 yaşında vefat etmiştir. Cenazesi, Teşvikiye Camii’nde düzenlenen törenin ardından Bodrum’a defnedilmiştir. Sanatçı, yaşamı boyunca dünya çapında eserler vererek Türk sanatını uluslararası alanda tanıtmış ve kendine geniş bir izleyici kitlesi kazanmıştır.
Burhan Doğançay'ın hayatı
Burhan Doğançay, 11 Eylül 1929 tarihinde İstanbul’da doğmuş ve Türk sanatına önemli katkılarda bulunan bir fotoğrafçı ve ressamdır. Sanat yolculuğuna, ressam babası Adil Doğançay ve ünlü ressam Arif Kaptan’dan aldığı ilk eğitimle adım atmıştır. Gençlik yıllarında futbola ilgi duyan Doğançay, 1950 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olduktan sonra sanat dünyasına yönelmiştir. Paris'te Académie de la Grande Chaumière’de sanat kurslarına katılmış ve Paris Üniversitesi'nde iktisat alanında doktora yapmıştır.
Sanat Kariyerinde Duvarlara İlgi
Burhan Doğançay, 1960'lı yıllarda dünya şehirlerinin duvarlarına olan ilgisini keşfetmiş ve bu duvarları eserlerinin ana temalarından biri haline getirmiştir. Şehir duvarlarının sosyal, kültürel ve zamanın izlerini taşıyan yapıları, Doğançay’ın sanatında önemli bir yer tutmuştur. Bir gün New York’un 86. Sokak’ında yürürken fark ettiği soyut desenlerin, sanatçının dünyasına ilham kaynağı olduğu anı anlatmıştır.
"Dünyanın Duvarları" Projesi ve Fotoğrafçılık
1970’li yıllarda fotoğrafçılıkla ilgilenmeye başlayan Burhan Doğançay, "Dünyanın Duvarları" adını verdiği projeye başlamıştır. Bu proje, dünya çapında 100’den fazla ülkede 30.000'den fazla duvar fotoğrafı çekilerek toplumsal, kültürel ve siyasi değişimleri belgeleyen büyük bir arşiv oluşturmuştur. Doğançay’ın bu fotoğrafları, sadece birer görsel değil, aynı zamanda dönemin ruhunu yansıtan belgeler olmuştur.
Sanatında Kolaj ve Fumaj Teknikleri
Sanatında kolaj ve fumaj tekniklerini kullanan Burhan Doğançay, şehir duvarlarından topladığı afişler ve objeleri eserlerinde kullanarak özgün seriler oluşturmuştur. Özellikle "Kurdele Serisi" ve "Kapı Serisi" gibi çalışmaları, sanat dünyasında kendine has bir imza yaratmasına olanak tanımıştır. 1984’te, Aubusson'daki duvar dokuma atölyesinde yaptığı dokuma çalışmaları, onun kariyerinde bir dönüm noktası olmuştur.
Doğançay Müzesi ve Sanatını Yaşatma
Burhan Doğançay’ın sanatı, sadece görsel değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel anlamda da derin izler bırakmıştır. 2004 yılında açılan ve sanatçının eserlerine adanmış olan Doğançay Müzesi, sanatçının hayatı ve sanatını geniş bir perspektifte sergileyen önemli bir mekandır. Müze, sanatçının farklı dönemlerinden 100’e yakın eserini izleyicilere sunmaktadır.
Sanat Piyasasında Yükselen Değer
Burhan Doğançay, sanat dünyasında büyük bir prestij kazanmış ve eserleri yüksek ilgi görmüştür. Özellikle 2009 yılında, en bilinen eserlerinden Mavi Senfoni’yi 2,2 milyon TL'ye Yıldız Holding yöneticisi Murat Ülker’e satmıştır. Bu eser, sanatçının şehir duvarlarına olan ilgisini ve onu bir sanat formuna dönüştürme yolundaki başarısını simgeler.
Bir Sanatçının Dünya Görüşü ve Eserleri
Burhan Doğançay, sanatında soyut ile fotoğrafı harmanlayarak hem estetik hem de toplumsal bir dil oluşturmuştur. Şehir duvarlarını, toplumsal yapıları ve zamanın değişimlerini belgelerken aynı zamanda sanatı aracılığıyla insan ruhunun derinliklerine inmeyi başarmıştır. Onun eserleri, sadece sanatseverler için değil, tüm dünyadaki izleyiciler için önemli bir kültürel ve sanatsal miras bırakmaktadır.
burhan doğançay'ın Kişisel Sergileri
- 1976: Istanbul: Galeri Baraz. Burhan Doğançay
- 1977: Zurich: Kunstsalon Wolfsberg. Acrylmalereien und Gouachen 1966–1976
- 1982: Paris: Centre Georges Pompidou. Les murs murmurent, ils crient, ils chantent …
- 1983: Montreal, Musée d'Art Contemporain
- 1983: Antwerp, International Cultural Center
- 1989: Tokyo: The Seibu Museum of Art–Yurakucho Art Forum. Doğançay
- 1992: St. Petersburg: The State Russian Museum. Walls and Doors 1990–91
- 1993: Istanbul: Atatürk Kültür Merkezi. Duvarlar 1990–93
- 2000: New York: The Brooklyn Historical Society. Bridge of Dreams.
- 2001: Istanbul: Dolmabahçe Kültür Merkezi. Doğançay: A Retrospective (Organized by Dr. Nejat F. Eczacıbaşı Vakfı)
- 2001: Athens, Ohio: Kennedy Museum of Art–Ohio University. Doğançay–Wall Paintings from the Museum Collection
- 2003: Siegen: Siegerlandmuseum. Walls of the World
- 2012: Istanbul: Istanbul Modern Sanat Müzesi Kent Duvarlarının Elli Yılı: Burhan Doğançay Retrospektif
- 2014: Istanbul: Doğançay Müzesi Dünyayı Resimle: Fotoğrafçı Olarak Burhan Doğançay
- 2016: Ankara: CER Modern. Dünyayı Resimle: Fotoğrafçı Olarak Burhan Doğançay
- 2016: Essen: Museum Folkwang. New to the collection: Koleksiyona Yeni Bir İlâve :Burhan Doğançay
- 2016: Taipei: Taiwan National History Museum. Picture the World: Burhan Doğançay as Photographer
- 2017: Vienna: Albertina. Burhan Doğançay (works on paper)
- 2018: Leverkusen: Museum Morsbroich. Zeichen an der Wand
burhan doğançay'ın Karma Sergileri
- 1972: New York: Pace Gallery. Printmakers at Pace
- 1977: New York: The Solomon R. Guggenheim Museum. From the American Collection
- 1983: Washington: The National Museum of Natural History Smithsonian Institution
- 1987: Istanbul: 1. Uluslararası Istanbul Bienali
- 1999: New York: The Museum of the City of New York, The New York Century: World Capital, Home Town, 1900–2000
- 2006: Fredonia, N.Y.: Rockefeller Arts Center Art Gallery. Connoisseurship
- 2009: Salzburg: Museum der Moderne. SPOTLIGHT
- 2009: Biel/Bienne: CentrePasquArt. Collage–Décollage: Doğançay–Villeglé
- 2009: Berlin: Martin-Gropius-Bau. Istanbul Next Wave
- 2010: London: British Museum. Modern Turkish Art at the British Museum
- 2010: Minneapolis, MN: Walker Art Center, Perlman Gallery. 50/50: Audience and Experts Curate the Paper Collection
- 2012: Vienna: Avusturya Belverede Galerisi, Orangerie. Kokoschka sucht einen Rahmen
- 2012: Maastricht: Bonnefantenmuseum. Different Impressions, Changing Traditions
- 2013: Boston: Museum of Fine Arts, Boston. Uncontainable Portraits
- 2013: Doha: Bahrain National Museum. Istanbul Modern-Bahrain
- 2013: Grenoble: Musée de Grenoble-Bibliothèque Teisseire-Malherbe. Les Mots dans l'Art
- 2013: Zurich: Museum Haus Konstruktiv. Hotspot Istanbul
- 2013: Minneapolis: Weisman Art Museum. Reviewing The Real
- 2013: New York: The Metropolitan Museum of Art. Fifty Years of Collecting Islamic Art
- 2014: Boston: Museum of Fine Arts. National Pride (and Prejudice)
- 2015: Stockholm: Moderna Museet. A Larger World
- 2015: Leverkusen: Museum Morsbroich. Eddie Murphy und die Milk-Brothers
- 2016: Los Angeles: LACMA. Islamic Art Now, Part 2
- 2016: Istanbul: Elgiz Müzesi. Yüzler & Maskeler
- 2016: Purchase/NY: Neuberger Museum of Art. Post No Bills: Public Walls as Studio and Source
- 2017: Minneapolis: Weisman Art Museum. Prince from Minneapolis
- 2017: Wolfsburg: Kunstmuseum Wolfsburg. Im Käfig der Freiheit
- 2017: Saint-Paul-de-Vence: Fondation Maeght. Is this how men live?
- 2018: Ankara: Evliyagil Müzesi. Düşünce İkonları: İmgeler ve Metinler
- 2019: Vienna: Albertina. Warhol to Richter
- 2019: Istanbul: Istanbul Modern. İpliğin Olayı: Tekstilde Küresel Anlatımlar
- 2019: Wolfsburg: Kunstmuseum Wolfsburg. Now is the Time
- 2019: Geneva: MAMCO Musée d'art moderne et contemporain. Collection(s)
- 2020: London: Tate Modern. Materials and Objects: Collage
- 2021: London: British Museum. Reflections: Contemporary Art of the Middle East and North Africa
burhan doğançay'ın Eserlerinin yer aldığı müzeler
- ABD: The Metropolitan Museum of Art, The Museum of Modern Art, The Solomon, R. Guggenheim Museum, The Brooklyn Museum, Walker Art Center, Cleveland Museum of Art, Los Angeles County Museum, The Getty Center, Museum of Fine Arts Houston, Kennedy Museum of Art, Carnegie Museum of Art, St. Louis Art Museum, The Library of Congress, The National Gallery of Art, Weisman Art Museum Minneapolis, Yale University Art Gallery, Arthur M. Sackler Museum, Norton Simon Museum, University of Michigan Museum of Art
- Almanya: Pinakothek der Moderne, Staatsgalerie Stuttgart, Museum Folkwang, Sprengel Museum, Kunstmuseum Wolfsburg, Museum Morsbroich
- Avusturya: Albertina, Avusturya Belverede Galerisi, MUMOK Stiftung Ludwig, Museum der Moderne Salzburg
- Belçika: Musee Royaux des Beaux-Arts, European Parliament
- Büyük Britanya: Tate Modern, British Museum
- Danimarka: Louisiana Museum of Modern Art
- Fransa: Centre Georges Pompidou, Museé de Grenoble, Musee d'Art Moderne et Contemporain de Strasbourg, La Méca - Frac Aquitaine
- İsveç: Moderna Museet
- İsviçre: Kunsthaus Zürich, Kunstmuseum Basel, Kunstmuseum Bern, Musée d'art et d'histoire Genève, Centre Pasqu'Art Biel, Kunstmuseum Winterthur, MAMCO - Musée d'art moderne et contemporain Geneva
- Japonya: The Museum of Modern Art Ibaraki
- Kanada: Art Gallery of Greater Victoria
- Rusya: State Russian Museum
- Türkiye: Istanbul Modern, Doğançay Müzesi, Hacettepe University, Atatürk University Faculty of Fine Arts Museum, Odunpazari Modern Museum
- Ürdün: National Gallery of Fine Arts
- Yunanistan: Benaki Museum
