Doğu Karadeniz'de yaşanan depremler, bölgenin deprem tehlikesine dair endişeleri artırıyor. Rize'nin Hemşin ilçesinde meydana gelen 4.7 büyüklüğündeki sarsıntı, Doğu Karadeniz'deki diri fay hatlarının varlığını tekrar gündeme taşıdı. Prof. Dr. Hasan Sözbilir, bölgedeki deprem riskinin bilinenden çok daha yüksek olduğunu ifade ederek kritik uyarılarda bulundu. Peki, Karadeniz'de deprem olur mu? Hangi iller risk altında? İşte Doğu Karadeniz'in deprem potansiyeline dair detaylar...
Rize Hemşin Depremi: Karadeniz'de Tehlike Alarmı
Rize’nin Hemşin ilçesinde 15 Kasım 2024 tarihinde yerin 12,85 kilometre derinliğinde 4.7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem çevredeki Trabzon, Artvin gibi illerden de hissedildi. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, bu depremle ilgili önemli açıklamalarda bulunarak, bölgenin dikkatle incelenmesi gerektiğini vurguladı.
Diri Fayların Varlığı Kanıtlandı
Prof. Dr. Hasan Sözbilir’e göre, Hemşin depremi Doğu Karadeniz bölgesindeki diri fay hatlarının varlığını kanıtlar nitelikte. Sözbilir, yaptığı değerlendirmede şu ifadeleri kullandı:
“Doğu Karadeniz genelde deprem riski düşük olarak bilinse de bu son deprem, bölgede diri fayların aktif olduğunu göstermektedir. Hemşin’deki sarsıntı, Karadeniz Fayı ile Kuzeydoğu Anadolu Fayı arasında sıkışan Doğu Pontid Yükselimi’nin bir sonucu. Bu bölgede deprem tehlikesi bilinenden daha yüksek olabilir.”
Doğu Karadeniz’de Haritalanan Fay Hatları
Prof. Dr. Sözbilir ve ekibi tarafından 2014-2018 yıllarında yapılan çalışmalar, Trabzon ile Rize arasında potansiyel diri faylar bulunduğunu ortaya koymuştu. Karadeniz kıyılarında, deniz içinde ve dağlık bölgelerde tespit edilen fayların bir kısmının büyük depremler üretebilecek potansiyele sahip olduğu belirtiliyor. Bu da Doğu Karadeniz’in düşündüğümüzden daha riskli bir deprem bölgesi olabileceğine işaret ediyor.
Karadeniz Fayı Aktif Mi?
Karadeniz’in altında yer alan ve bölgenin jeolojik yapısını şekillendiren Karadeniz Fayı, uzun zamandır bilim insanlarının radarında. Prof. Dr. Sözbilir, bölgedeki sarsıntıların bu fayın potansiyelini ve hareketliliğini değerlendirmek açısından önemli olduğunu vurguluyor.
Malatya Depremleri ile Bağlantılı mı?
Rize’de yaşanan 4.7 büyüklüğündeki deprem, Türkiye’nin diğer bölgelerinde meydana gelen sarsıntılarla bağlantılı olabilir mi? Sözbilir, Malatya’da 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen büyük depremlerden sonra artçı sarsıntıların komşu fayları tetiklediğini hatırlatarak şu açıklamayı yaptı:
“Hemşin depremi, artçı sarsıntıların bölgedeki fay hatlarını etkileyebileceğini göstermektedir. Bu nedenle Doğu Karadeniz, büyük depremler üretme potansiyeli taşıyan diri faylar açısından yeniden değerlendirilmeli.”
Karadeniz’de Deprem Riski Hangi İlleri Kapsıyor?
Karadeniz Bölgesi’nin deprem riskine dair yapılan çalışmalar, özellikle Doğu Karadeniz’in dikkatle incelenmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Trabzon, Rize, Artvin gibi illerin yanı sıra deniz tabanındaki fay hatları da tehlike arz ediyor. Uzmanlar, bölgenin hem kıyı kesimlerinde hem de iç kesimlerinde diri fayların varlığına işaret ediyor.
Bölge İçin Yeniden Değerlendirme Çağrısı
Prof. Dr. Sözbilir, Doğu Karadeniz Bölgesi’nin mevcut veriler ışığında yeniden değerlendirilmesi gerektiğini ifade ederek, “Doğu Karadeniz’deki deprem riski bugüne kadar bilinenden daha yüksek. Bu nedenle bölgenin kapsamlı şekilde ele alınması ve deprem tehlikesine karşı yeni önlemlerin alınması gerekiyor” dedi.
Karadeniz Deprem Haritası: Hangi Faylar Bulunuyor?
Karadeniz Fayı: Kıyı boyunca uzanan ve aktif olduğu düşünülen fay.
Kuzeydoğu Anadolu Fayı: Karadeniz’in güneydoğusunda yer alan ve zaman zaman hareketlilik gösteren fay hattı.
Trabzon-Rize Fay Hattı: 2014-2018 yılları arasında yapılan çalışmalarla haritalanan potansiyel diri faylar.
Doğu Pontid Yükselimi Nedir?
Karadeniz’in deprem riskini artıran jeolojik bir yapı olan Doğu Pontid Yükselimi, Kuzey Anadolu Fayı ve Karadeniz Fayı arasındaki sıkışmanın bir sonucu. Bu yapı, Karadeniz Bölgesi’nin sismik hareketliliğine önemli ölçüde katkıda bulunuyor.
Karadeniz’de Deprem Riski İçin Ne Yapılmalı?
Detaylı Haritalama: Trabzon ve Rize gibi illerde diri fayların detaylı bir şekilde incelenmesi gerekiyor.
Risk Analizleri: Bölgenin depreme dayanıklılığı ve yapı stokunun yeniden değerlendirilmesi şart.
Erken Uyarı Sistemleri: Karadeniz kıyılarında deprem izleme ve erken uyarı sistemleri güçlendirilmeli.
Karadeniz’de Deprem Olur Mu?
Evet, uzmanlara göre Karadeniz’de özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi’nde deprem riski bulunuyor. Doğu Pontid Yükselimi, Karadeniz Fayı ve Kuzeydoğu Anadolu Fayı gibi jeolojik yapılar, bölgenin düşündüğümüzden daha aktif olabileceğini gösteriyor.
