Genelde hızlı moda fabrikaları Hindistan ve Kamboçya' da faaliyet gösteriyor. İşçiler (çoğunluğu kadın), günlük 3 dolardan az, sıfır sağlık hizmeti, uzun saatler, güvensiz çalışma koşullarında çalışıyorlar ve ikinci sınıf vatandaş olarak kabul ediliyor.
Hızlı moda uygun fiyatlı ve çok ürün üretmeye odaklanmış bir sektördür. Düşük kalitede, düşük maliyetli giysiler üretilmesiyle oluşan bir pazardır. Trendler o kadar değişiyor ki giyim kalitesi artık yüksek kalitede kalmak yerine neredeyse tek kullanımlık kıyafetler üretiliyor. Maalesef, müşteri talebini karşılamak için yapılan bu üretim anlayışı, iş sağlığı güvenliği, çevre koruma başlıkları üzerinde yeterli özveriyi göstermiyor.
Genelde hızlı moda fabrikaları Hindistan ve Kamboçya’ da faaliyet gösteriyor. İşçiler (çoğunluğu kadın), günlük 3 dolardan az, sıfır sağlık hizmeti, uzun saatler, güvensiz çalışma koşullarında çalışıyorlar ve ikinci sınıf vatandaş olarak kabul ediliyor. Dahası da var. Hızlı moda endüstrisi, 2030 yılına kadar yılda 2,8 milyar tonluk bir artış gösterecek. CO2 emisyonlarının ne duruma geleceğini düşünmek işten bile değil. Birçok ülkede zihinsel gerileme sergileyen birçok insan kirlenmiş yeraltı sularını kullanıyor. Kimyasal kirlenmeyle, hastalıklar ve sakatlıklar oluşuyor.
Giyecekleri çok sık yıkamanın çevreye verdiği zarar nedeniyle moda endüstrisi yıkanmayan kıyafetler geliştiriyor.
Dünya Ekonomik Forumu'nun (WEF) resmi internet sayfasında yer alan habere göre, sentetik kıyafetlerdeki mikro lifler yıkanırken koparak, denizlere ve okyanuslara ulaşıyor. Bu durum ciddi mikro plastik kirliliğine neden oluyor.
Amerikan Temizleme Enstitüsü ve Temiz Su Araştırma Vakfı'nın derlediği veriler denizlerdeki mikro plastik kirliliğinin yüzde 17'sinin çamaşır makinelerinden kaynaklandığını ortaya koyuyor.
Statista'nın verilerine göre ise dünyada mikro plastik kirliliğine en çok neden olan materyallerin başında akrilik ve polyester geliyor. Ayrıca giysileri çok sık yıkamak, renklerinin solmasına, sarkmalarına ve zarar görmelerine neden oluyor. Moda endüstrisi bu sorunlara çare olarak tek kullanımlık kıyafetler tasarladığı gibi daha az yıkanıp çok daha uzun süre dayanacak yeni tür kumaşlar da geliştiriyor.
İngiltere'de deniz ekolojisi üzerinde uzman bir şirket tarafından deniz yosunu ipliğinden dokunmuş ve nane yağı zerk edilmiş tişörtler, klasik pamuklu bir tişörte göre yıkama için 3000 litre daha az suya ihtiyaç duyuyor. ABD merkezli diğer bir firma ise tüm hafta giyilebilecek gömlekler üretiyor. Firma yetkililerine göre özel olarak yünden üretilen kıyafetler, teri çok daha etkin biçimde emiyor ve alternatif materyallerden çok daha dayanıklı. Merinos yünü üzerine odaklanan başka firmalar ise çok seyahat edenler için hafif ve daha az yıkanan giysiler tasarlıyor. Yünlü kumaşlar polyester gibi sentetik muadillerinin aksine nefes alabiliyor ve kokuya karşı doğal olarak dayanıklı. Bu doğal materyal, çok yüksek oranda nem emip, daha sonra buharlaşmasına izin vererek kötü kokuların giysiye hapsolmasına engel oluyor.
İngiltere'deki Plymouth Üniversitesi'nde yapılan deneylere göre, 6 kilogramlık bir çamaşır yıkandığında çamaşır makinesinden 700 binden fazla mikro lif salınıyor. Aralarında büyük beyaz eşya markalarının da bulunduğu şirketler, çevreye verdiği zarar ve enerji tasarrufu açısından çamaşırların düşük derecede yıkanmaları ve kuru temizlemeden uzak durulması gerektiğini belirtiyor.
Neden Yavaş Moda?
Günümüz üretim&tüketim ağında küresel hızlı tüketim furyasının tekstilde vücut bulmuş hali hızlı moda. Kullan-At bardaklar gibi yapıyoruz artık kıyafet alışverişlerimizi. Bir kıyafetin üretilmesi ile çöpe atılması arasında geçen ortalama süre sadece 3,5 yıl. Tabi bu 3,5 yılın çoğu mağaza raflarında ve gardıroplarda istiflenmiş şekilde geçiyor kıyafetler için, giyim süreleri bu zaman diliminin çok çok altında!
Yavaş moda akımı işte tam bu noktada özellikle tüketiciye ‘dur ve tüketiş biçimine yeniden bak!’ diyor. Yavaş moda fikrinin gerçekten dikkat çekici bir iddiası var. Kalitenden ödün vermeden daha ekonomik ve sürdürülebilir bir giyim alışkanlığı edinebilirsin!
Yavaş Moda günümüzdeki çok hızlı değişen moda akımları, eğilimleri ve hızlı üretime karşı doğmuş bir harekettir. “Hızlı Moda” 21. yüzyılda küreselleşen moda endüstrisinin daha fazla kar elde etmek için, yarattığı modadaki hızlı değişime dayalı giyim anlayışıdır. Hızlı Modanın temel eğilimleri, küresel modanın karar merkezi“Dünya Trend Birliği” tarafından belirlenmektedir. “Yavaş Moda hareketinin temel felsefesi, uzun süreli giyilebilecek, kalitesi yüksek, modası geçmeyecek ürünler üretmektir. Bu üretimi, yerel kaynaklar, yerel moda tarzları ve doğal malzemelerle üretmeyi hedeflemektedir. Yavaş moda hareketi “Yavaş Tasarım” hareketini başlatmıştır.Yavaş Tasarım, endüstri devrimi öncesinin, insan emeğine ve doğal malzemeye dayalı bir tür el sanatı olan tekstil üretimine geri dönüştür. Yavaş Tasarımcılar,modası geçmeyecek, ancak kullanışlı ve kaliteli ürünler tasarlamak, böylece üretimi ve tüketimi, daha sınırlı ancak değerli hale getirmek ile görevlidirler. Bumakalede, Yavaş Moda akımının hedefleri ayrıntılı olarak tanımlanacak ve bu hedeflere, Yavaş Tasarımcılar aracılığıyla nasıl ulaşılacağı üzerinde durulacaktır. Yavaşmodanın getireceği avantajlar değerlendirilecektir. Günümüz tasarımcısının bu anlayışa kendini uyarlamasının yeni bir yaratıcılık anlayışı getireceği vurgulanacaktır.
