Yaklaşık 2 yıldır tüm dünyayı etkisi altında alan Covid-19 pandemisi ile ilgili yeni bilgiler bilim çevrelerince paylaşılmaya devam ediyor. Henüz kesin bir tedavisi bulunmayan Covid-19’da oldukça nadir görülen komplikasyon daha ortaya çıktı. Akciğerden kaynaklanan hava kaçağının göğüs kafesi iç kısmına ve buradan da boyun bölgesine kadar yayılmasına bağlı cilt altında hava bulunması ve bu havaya bağlı boyunda şişlik yani cilt altı amfizemi dediğimiz durumun oluşması hakkındaki ayrıntıları Göğüs Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Özkan Demirhan anlattı.
Covid - 19 hastalığına bağlı boyun ve göğüs kafesi içinde hava görülmesinin ayrıntılarını anlatan Doç. Dr. ÖzkanDemirhan,” İlk olarak Aralık 2019’da Çin’in Wuhankentinde şiddetli akut solunum sendromuna yol açan SARS-CoV-2 (COVİD -19) virüsünün neden olduğu koronavirüs hastalığı önemli bir küresel halk sağlığı sorunu olarak ortaya çıktı. 11 Mart 2020'den itibaren de dünyada pandemi yani salgın olarak kabul edildi. Covid-19 karmaşık bir hastalıktır ve yakın zamanda ortaya çıkması nedeniyle, altındaki patofizyoloji tam olarak anlaşılamadığından hastalıkla ilgili sürekli araştırmalar yapılmaktadır. Covid -19 hastalığının nadir komplikasyonlarından biri olan boyunda (Subkutan amfizem) ve göğüs kafesi içinde (kalp üstünde yani mediastende (Pnömomediast inum)ve akciğerin olduğu hemitoraks dediğimiz kısımda(Pnömotoraks) hava görülmesi de covidli hastalarda görülen nadir komplikasyonlardan biridir. Bu durumlar hastada spontan yani kendiliğinden oluşabilirken bazen de ciddi solunum desteğine ihtiyaç olan hastalarda oksijen desteği yetmemekte ve invazif (yani entübasyon) veya non-invaziv (yani basınçl ı maske ile ) pozitif basınçlı ventilasyon (PBV) sırasında oluşmaktadır. Buradaki mekanizma tam olarak açıklanamasa da bazı teoriler vardır, bunlardan birisi barotravmaya bağlıakci ğerlerimizin en uç kısmında bulunan alveoler rüptürolduğu düşünülmektedir. Burada artmış alveoler basınç bu olaydan sorumlu tutulmaktadır ve dinamik hiperinflasyona yol açar. İnvaziv ventilasyon da n on-invaziv ventilasyona kıyasla daha sık gözlenir. Diğer bir teori de altta yatan bazı akciğer hastalıkları (ARDS, KOAH, akciğer parankiminin nekrotiza n enfeksiyonu, bronşit, Pneumocystis carnii pnömonisi gibi enfeksiyözdurumlar) ve SARS-COV-2 virüsünün akciğer hasarına neden olabileceği ve alveollerin yırtılmasına daha duyarlı hale getirebileceği söylenebilir. ” dedi.
ERKEKLERDE DAHA SIK GÖRÜLÜYOR.
Covid’e bağlı boyun ve göğüs kafesine hava birikmesinin erkeklerde daha sık görüldüğünü ifade eden Demirhan, ”Bu sorunlar çoğunlukla erkeklerde olup, ortalama yaş 55-60 olup, ülkemizde Covid-19'un en kritik seyri ile ilişkili yaş grubu herhangi bir yaşta olmasına rağmen,50-70 arasındaki grupta bu sorunlarla sık karşılaştık. Diyabet, KOAH ve hipertansiyon, Covid -19 için en yaygın komorbid durumlardır. Bu sorunlar gelişen hastaların sigara içimi ve kronik akciğer rahatsızlığı ile ilişkisi tam olarak aydınlatılamamıştır. Ayrıca bu hastalarda radyolojik olarak geniş akciğer tutulumu gördük.
BOYUNDA ŞİŞLİK VE ÇITIRTI HİSSİ…
Rahatsızlığın belirtilerinin göğüs kafesi içinden boyuna doğru ilerleye hava ile oluştuğunu ifade eden Demirhan,”Hastanın kendisi bile hissedebiliyor. Özellikle şiddetli nefes darlığı durumunda boyunda bir şişlik olabilir, göğüs ağrısı olabilir, solunum sıkıntısı zaten olan Covidhastasında akciğer sönmesi belirtilerinden nefes darlığı da eklenince durum çok ciddileşiyor. Ayrıca boyunda şişlik, cilde dokunulunca sanki cildimizin altında birşeylerin oynadığı hissi ve çıtırtı tarzı bir his oluşabiliyor.Bazen de ani solunum bozukluklarına yol açabiliyor. Pnömotoraks dediğimiz göğüs kafesinin içinde hava olması olayına yol açıyor ve kalbe bası yapan pnömomediastinum dediğim iz durumlar da ciddi hava baskısı olduğu zaman hastanın genel durumu bozulabiliyor. Biz bu tip hastalara genelde; bariz solunum sıkıntısı ve bariz pnömotoraksa bariz pnömo mediastinum yani kalp üzerinde kalbe bası yapan hava yoksa hastayı takip ediyoruz. Takip önerdiğimiz hastalarda günlük akciğer filmi veya tomografi çekimi yapmaktayız. Ama klinik olarak bozulma gördüğümüz hastalarda, ki bu çok nadirdir, (yüze 10’dan fazla değildir) göğüs tüpü takıyoruz veya boyundaki havayı almak için iğne ile aspire ediyoruz. Nadir de olsa küçükkesi ile bu bölgedeki havanın dışarıya tahliye olmasını sağlayabiliyoruz. Pnömotoraks için göğüs tüpünün yetersiz kaldığı durumlarda videotorakoskopi işlemi yapabiliyoruz, akciğerdeki kaçağa yol açan yırtığındurumunu değerlendirmek ve gerekirse tamir etmeimkanımız oluyor.” Şeklinde konuştu.
