Ahmet Faik Erner, Osmanlı İmparatorluğu ve Cumhuriyet tarihine damga vurmuş önemli bir asker ve bürokrat olarak tanınıyor. 1879 yılında dünyaya gelen Erner, hem Osmanlı’nın son dönemlerinde hem de Cumhuriyet’in ilk yıllarında önemli görevlerde bulunmuştur. Mehmed Şakir Paşa’nın damadı ve Halikarnas Balıkçısı olarak bilinen ünlü yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın eniştesi olması da onu farklı bir konuma taşır. Peki, Ahmet Faik Erner kimdir, nereli, mesleği neydi ve hayatında hangi dönüm noktaları yaşanmıştır? İşte tüm detaylar.
Ahmet Faik Erner’in Eğitim Hayatı ve Askerlik Kariyerinin Başlangıcı
Ahmet Faik Erner, 1879 yılında Osmanlı topraklarında dünyaya gelmiştir. Çocukluğundan itibaren üstün bir akademik başarı sergileyen Erner, Osmanlı Harp Okulu’nda eğitim görmüştür. Bu okulda, ileride Cumhuriyet’i kuracak olan Mustafa Kemal Atatürk ile aynı sınıfta yer almıştır. 1905 yılında Harp Okulu’ndan üstün başarıyla mezun olan Erner, subay olarak Osmanlı ordusunda göreve başlamıştır.
Mezuniyetinin ardından bugünkü Yunanistan sınırları içinde kalan bir bölgede askeri görev üstlenen Ahmet Faik Erner, kısa süre içinde Osmanlı askeri camiasında kendini kanıtlamış ve yetenekleriyle dikkat çekmiştir.
İttihat ve Terakki Cemiyeti Üyeliği
Ahmet Faik Erner’in kariyerinde bir dönüm noktası, İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne (İTC) katılmasıyla başlamıştır. İTC, Osmanlı’nın son döneminde reformlarıyla ve siyasi gücüyle dikkat çeken bir yapılanmaydı. Erner, 1909 yılında İTC’nin önde gelen isimlerinden biri olarak Osmanlı hükümetine karşı çıkan isyanın bastırılmasında aktif rol almıştır. Bu olay, onun hem asker hem de bir bürokrat olarak hızla yükselmesine zemin hazırlamıştır.
Yıldız Polis Mektebi Müdürlüğü ve Jandarma Görevleri
Ahmet Faik Erner, 1910 yılında Yıldız Polis Mektebi Müdürlüğü’ne atanmıştır. Burada kısa bir süre görev yaptıktan sonra Basra Vilayeti Jandarma Komutanlığı’na tayin edilmiştir. Bu dönemde, özellikle Cemal Paşa’nın desteğini alarak Bağdat Jandarma Alayı Komutanlığı’nda da görev yapmıştır. Ahmet Faik Erner’in Basra ve Bağdat’taki başarıları, onun Osmanlı askeri ve idari sistemi içindeki önemini artırmıştır.
Malta Sürgünü ve Zor Günler
Ahmet Faik Erner’in hayatındaki en zorlu dönemlerden biri, Osmanlı İmparatorluğu’nun I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmasının ardından yaşanmıştır. Erner, 1919 yılında İngilizler tarafından Ermeni Soykırımı’na karıştığı gerekçesiyle tutuklanmış ve Malta’ya sürgüne gönderilmiştir. Bu sürgün, Osmanlı Devleti’nin önde gelen isimlerinin cezalandırıldığı ve “Malta Sürgünleri” olarak adlandırılan bir dönemin parçasıdır.
Malta’da geçirdiği üç yıllık sürgün hayatının ardından Ahmet Faik Erner, 1922 yılında Türkiye’ye geri dönmüştür. Sürgünden sonra Samsun’a yerleşen Erner, bu dönemde ticaretle uğraşmaya başlamış ve özellikle tütün ticaretinde faaliyet göstermiştir.
Cumhuriyet Döneminde Ahmet Faik Erner
1923 yılında Cumhuriyet’in ilan edilmesiyle birlikte Ahmet Faik Erner, yeniden kamu görevlerinde bulunmaya başlamıştır. İstanbul’a yerleşen Erner, ilerleyen yıllarda Türkiye’yi uluslararası alanda da temsil etme fırsatı bulmuştur. 1930 yılında Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te Türkiye’nin fahri konsolosu olarak atanması, onun diplomatik yeteneklerini ve Türkiye adına yaptığı hizmetleri bir kez daha gözler önüne sermiştir.
Fahri konsolosluk görevinin ardından Türkiye’ye dönen Ahmet Faik Erner, Sivas Valiliği görevine atanmıştır. Bu görev, onun Cumhuriyet hükümeti tarafından duyulan güvenin en açık göstergelerinden biri olmuştur.
Ahmet Faik Erner’in Aile Hayatı: Şakir Paşa’nın Damadı Kimdir?
Ahmet Faik Erner, Mehmed Şakir Paşa’nın kızı Ayşe Hanım ile evlenmiştir. Ayşe Hanım, ünlü yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın (Halikarnas Balıkçısı) kız kardeşi olmasıyla bilinir. Bu evlilikten Erner çiftinin iki çocuğu dünyaya gelmiştir: Erdem Erner ve Nermidil Erner Binark.
Erdem Erner Kimdir?
Ahmet Faik Erner’in oğlu olan Erdem Erner, 1927 yılında Büyükada’da doğmuştur. Türk diplomasi tarihinde önemli bir yere sahip olan Erdem Erner, Saint Joseph Fransız Lisesi ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun olduktan sonra uzun yıllar Türkiye’yi farklı ülkelerde büyükelçi olarak temsil etmiştir. 1995 yılında hayatını kaybeden Erdem Erner, Büyükada’da defnedilmiştir.
Nermidil Erner Binark Kimdir?
Ahmet Faik Erner’in kızı olan Nermidil Erner Binark, 1925 yılında doğmuştur. Şakir Paşa ailesi ve Büyükada’da geçen çocukluk anılarını kaleme aldığı “Sadece Bir Anı Değil” adlı kitabıyla tanınır. Nermidil Hanım, eski İTÜ rektörlerinden Mehmet Hikmet Binark ile evlenmiştir.
Ahmet Faik Erner’in Son Yılları
Ahmet Faik Erner, uzun ve başarılarla dolu kariyerinin ardından emekliliğini Büyükada’da geçirmiştir. Hayatının son yıllarında daha sakin bir yaşam süren Erner, 1967 yılında 88 yaşında hayata gözlerini yummuştur. Mezarı, Cumhuriyet ve Osmanlı tarihine yaptığı katkılarla dolu bir yaşamın ardından sessiz bir şekilde Büyükada’da yer almıştır.
Ahmet Faik Erner’in Tarihi Önemi
Ahmet Faik Erner, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş döneminin önemli figürlerinden biri olarak tarihteki yerini almıştır. Harp Okulu’ndaki öğrencilik yıllarından, İttihat ve Terakki Cemiyeti üyeliğine; Malta sürgününden tütün ticaretine; Arjantin’de fahri konsolosluk görevinden Sivas Valiliği’ne kadar pek çok alanda iz bırakmıştır. Ayrıca, Şakir Paşa ailesiyle olan bağı ve eşi Ayşe Hanım’la kurduğu aile de onun özel hayatına dair merak uyandıran detaylardır.
Ahmet Faik Erner’in hayatı, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi arasındaki keskin dönüşümün bir simgesi gibidir. Onun hikâyesi, tarihin farklı yüzlerine tanıklık etmek isteyen herkes için önemli bir örnektir.
