​EKONOMİDE YENİ TORBA KANUN RÜZGARI

Birçok yeni düzenleme getiren Yeni Torba Kanun teklifi 24 Kasım 2023 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunuldu.

Ekonomiye ilişkin düzenlemeleri içeren ve bir süredir kamuoyunun gündeminde olan 80 maddelik Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi TBMM Başkanlığına sunuldu

Birçok yeni düzenleme getiren Yeni Torba Kanun teklifi 24 Kasım 2023 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunuldu.

Yeni Torba Kanun teklifinin bütçe görüşmelerinden önce Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun gündemine getirilmesi planlanıyor.

Torba Kanun Teklifi ile getirilecek yeni düzenlemelerin ana amaçları içinde;

Ekonomik program hedeflerinin gerçekleştirilmesine katkı sağlamak amacıyla; ülke ekonomisinin uluslararası rekabetçiliğinin geliştirilmesi, ihracatın desteklenmesiyle büyümeye katkıda bulunulması, ülkemize döviz girdisi sağlamak suretiyle dış ticaret dengesine olumlu katkı sağlanması, ekonomik program hedeflerinin gerçekleştirilmesinin olduğunu öncelikle belirtelim.

Toplamda 80 maddeden oluşan ve Yeni Torba Kanun’un yapılması öngörülen değişiklikleri ve yeni kanun düzenlemelerine bir göz atalım..

İhracatta Götürü Gider Uygulaması kaldırılıyor.

Halen geçerli mevcut düzenleme uyarınca Gelir Vergisi Kanunu madde 40/1'e göre;

“İhracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükellefler, bu bentte yazılı giderlere ilaveten bu faaliyetlerden döviz olarak elde ettikleri hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla yurt dışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları giderleri de indirebilirler.” hükmü yer alıyor.

Yeni Torba Kanun düzenlemelerine göre; İhracatta hasılatın binde 5’i oranındaki götürü gider uygulaması, 1.1.2024 tarihinden geçerli olmak üzere kaldırılacak.

Konut Kredilerinde BSMV İstisnasında Tek Konut Sınırı

6802 sayılı Gider Vergileri Kanununa göre, konut finansmanın kullandırılan krediler banka ve sigorta vergilerinden istisna idi.

Getirilmesi planlana yeni torba kanun düzenlemelerine göre; Konut kredilerine uygulanan banka ve sigorta muameleleri vergisi istisnası tek konutla sınırlandırılıyor.

Getirilecek yeni kanun düzenlemelerine göre; bir konuttan daha fazla konut sahibi olmak amacıyla, ikinci ve daha fazla konutu krediyle almak isteyenlerin maliyetinin artacağını belirtelim.

Enflasyon Muhasebesi Banka ve Finans Kurumlarında erteleniyor.

Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki Şirketler, Bankalar, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri tarafından geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapılan enflasyon düzeltmesi soncunda oluşacak kar veya zararların kazancın tespitinde dikkate alınmayacak.

Ayrıca Cumhurbaşkanına, belirtilen kurumlara geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere bir hesap dönemi kadar uzatmaya yetki veriliyor.

Bu durumda, 2026 hesap döneminde enflasyon düzeltmesi şartlarının sağlanması durumunda, bu döneme ilişkin enflasyon düzeltmesi sonucu oluşacak kar veya zararların da kazancın tespitinde dikkate alınmaması yönünde düzenleme yapma yetkisi verilebiliyor.

Gerçek kişilerin en az yüzde 50 oranında iştirak ettikleri yurtdışındaki şirketlerden elde ettikleri kar paylarının yarısı, kar payının gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transferi kaydıyla, vergiden istisna ediliyor.

Gerçek kişilerce, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumların ödenmiş sermayesinin en az yüzde 50'sine sahip olunması ve elde edilen kar payının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye getirilmesi şartıyla elde edilen kar paylarının yarısı gelir vergisinden muaf olacak.

Ayrıca, elde edilen kar payları gelirlerinin yarısı olarak uygulanan istisnaların azaltılması veya artırılmasında, yabancı kurumların ödenmiş sermayesinin en az yüzde 50'sine sahip olunması şartının azaltılması veya artırılmasında Cumhurbaşkanına yetki veriliyor.

İnternet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıların, gerçek kişilerin içerikler paylaşmak, ürün tanıtmak gibi videoları paylaşmak suretiyle kazanç elde edilmesi de gelir vergisi istisna kapsamına alınıyor.

Gerçek kişilerin; internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar ve bu ortamlar üzerinden verilen bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetlerden sağlanan kazançlar ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden istisna oluyor.

Kur Korumalı Mevduat'a ilişkin Kurumlar Vergisi Kazanç istisnasının süresi uzatılıyor.

Kur korumalı mevduat hesaplarına ilişkin kazanç istisnasının süresi 30.06.2024 tarihine uzatılıyor.

Ayrıca, Cumhurbaşkanına, sürenin bitimini müteakip bu süreyi her defasında altı ayı geçmeyen süreler halinde uzatma, uygulanan istisna oranını azaltma ve tekrar kanuni seviyesine getirme, hesap türü, hesapların vadesi ve açılış tarihine göre istisna oranını azaltma ve farklı istisna oranı belirleme yetkisi veriliyor.

Sorumlu Sıfatıyla Verilen KDV Beyannamelerinin Beyan ve Ödeme süreleri değişiyor

Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanların katma değer vergisi beyannamelerini verecekleri tarih ve katma değer vergisi tutarlarını ödeme tarihine ilişkin düzenleme yapılan teklife göre mükellefler, Katma Değer Vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takip eden ayın 24. günü akşamına kadar, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar vergilendirme dönemini takip eden ayın 19. günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine vermekle yükümlü olacak.

Beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler, bir vergilendirme dönemine ait katma değer vergilerini beyanname verecekleri ayın 26. günü akşamına kadar, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar Katma Değer Vergisi beyannamelerini vergilendirme dönemini takip eden ayın 21. günü akşamına kadar ödeyecek. Bu uygulamalar, kanunun Resmi Gazete'de yayımını izleyen ayın başından itibaren yürürlüğe girecek.

Sporcuların Ücretlerinin Sabit Oranda Tevkif Suretiyle Vergilendirilmesi

Gelir Vergisi Kanunun, geçici 72’nci maddesinde düzenlenen sporcu ücretlerinin sabit oranlarda tevkif suretiyle vergilendirilmesi ve elde edilen ücret gelirlerinin gelir vergisi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesine ilişkin uygulamanın süresinin 31/12/2023 tarihi itibarıyla sona erecek olması nedeniyle, maddenin uygulama süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılıyor.

Ayrıca, Cumhurbaşkanına maddenin uygulama süresini beş yıla kadar uzatma ve tevkifat oranlarını artırma ve azaltma yetkisi veriliyor.

Vergi Borçlarına karşılık gayrimenkul alınmasına ilişkin maddenin uygulama süresi 31 Aralık 2028'e uzatılıyor.

KDV İadelerinde iade hakkının kısmen veya tamamen kaldırılması veya yeniden koyulması hususunda Cumhurbaşkanına yetki veriliyor.

Motorlu araç ticaretiyle uğraşanların aralarında yaptıkları araç satışı sözleşmelerinin noterde yapılması zorunluluğu getiriliyor.

Kazançların Türkiye'ye transferi şartıyla Yurt dışından sağlanan bazı hizmet kazançlarında uygulanan matrahtan indirimin oranı yüzde 80’e çıkarılıyor

Yurtdışındaki müşterilere verilen yazılım, mühendislik, tıbbi raporlama gibi bazı hizmetlerden elde edilen kazancın yüzde 80'i, gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye getirilmesi koşuluyla, beyannamede vergi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınabilecek.

Halen geçerli olan orana göre; Türkiye’ye getirilme şartı olmaksızın bu kazançların yüzde 50’lik kısmı indirim olarak dikkate alınabildiğini hatırlatalım.

Damga Vergisinin iptal edilen ihalelere dair imzalanmış sözleşmelere ilişkin kısmına İade İmkanı

28/2/2023 tarihli Anayasa Mahkemesinin 13/12/2022 tarihli ve E:2022/125; K:2022/162 sayılı Karan ile, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun "II. Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünün 2 nci fıkrasının parantez içi hükmünde yer alan "Sözleşmenin düzenlenmiş olması durumunda sözleşmeye ilişkin damga vergisi ret ve iade edilmez." cümlesi, ihalenin iptal edilmesi durumunda ihale kararının hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisinin iade edilmesine imkân tanınmışken, ihalenin iptaline istinaden ihale üzerine bırakılan isteklinin değişmesi nedeniyle ihale makamı ile imzalanan sözleşmenin uygulanma kabiliyetinin kalmadığı durumlarda sözleşmenin hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisinin iade edilmesine imkân tanınmamasının çelişkili bir uygulamaya sebebiyet verdiği, bu şekilde ihale sonucu imzalanan sözleşmenin uygulanamaz duruma gelmesi halinde, sözleşmenin hükmünden faydalanılmayan dönemlere yönelik damga vergisinin iade edilmemesinin kişilere aşırı külfet yüklediği ve kuralın orantılı olmadığı gerekçeleriyle iptal edilmiştir.

Bu kapsamda Anayasa Mahkemesi karan dikkate alınarak yapılan düzenleme ile, ihale kararlarında olduğu gibi, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikâyet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi hâlinde, iptal edilen ihaleye ilişkin olarak ihale makamı ile düzenlenen sözleşmenin de hükmünden yararlanılmayan kısmının iadesine imkan sağlanıyor.