Dünya dijital tarafta hızla büyüyor. Özü itibariyle dağıtım kanalı farklılaştırmasının inovasyon olarak sunulmasına dayanan e-ticaret, rekabet alanını şeffaflaştırdığından katma değer oluşturmaya dönük ek inovasyonu da besler.

Erişilebilirlik ön plana çıksa da dijital ticaret daha çok rekabet katmanlarıyla güçlenen bir yapıdır. Ortaya çıkışı somut dünyaya dağıtım kanalı üzerinden rakip olmak iken kısa zamanda kendi içerisinde de rekabeti oluşturmayı başarmıştır. Böylece artan rekabet katmanları şeffaflığı artırmıştır. Bu sayede dijital, özellikle perakende ticarette temel referans haline gelmiştir.

Dünyada perakende ticaretin yüzde 8,5’i dijital kanaldan gerçekleşmektedir. Bu kanaldan 2 milyar insanlık bir portföye hitap edilebilmektedir. Mevcut performansla sektör büyüklüğü her 4 yılda ikiye katlamaktadır. En alt ortak özellik ise banka kartı olarak görülmektedir.

Türkiye’de henüz yüzde 3,5’luk bir hacim bulunduğu görülmektedir. 55 Milyon kredi kartı ve 115 milyon banka kartı bulunduğu göz önüne alındığında nüfusun önemli bölümünün kartı olduğu düşünülebilir ki elektronik senet ile 18 yaşı geçen tüm nüfus dijitale erişim sağlayabilir. Türkiye’de pazar payı henüz geride olsa da dijital pazarın büyüme performansı dünyaya paraleldir. Belirli bir seviyeden sonra global ölçekte ulaşılan pazar payını yakalamak üzere daha güçlü bir performans oluşacağı anlaşılabilir. Haliyle mevcut fotoğrafın büyük bir iştah doğuruyor olması normaldir. Bu konjonktürde dahi performans üretmesi istihdam için bir alan açmakla beraber girişimcilik yoluyla da işsizlik sorununa çözüm üretme potansiyeli taşır.

Türkiye’de AVM’leşmenin güçlü olması, kur etkisiyle turist alış-verişinin hızlanması gibi etkilerin pazar payının gelişimi üzerinde belirleyici olacağını da göz önünde bulundurmak gerekir. Gene de satın alma gücü tatmin edici genç ekonomilerden birisi Türkiye’dir.

Önümüzde ayağı yere basan her projenin şansının olduğu bir dünya var. İnce farklılaşmaların ön plana çıkacağı devamlı dinamik bir yapı gelişiyor. Yıllık yahut aylık hedeflemelerle işleyen cari yapı karşısında saatlik raporlamalar üzerinden akıllı otomasyonlarla içten içe üstün bir analiz kabiliyeti yetişiyor. Hâsılı dijital iyi hazırlanıyor.

“Bu iş modelini daha başlarındayken yakalamalı”. (Gerçi bazı alanlarda başlarında olduğunu düşünmek yanıltabilir. Çoktan pazarın kızışmış olduğu alanlar var. Her halükarda bu başlangıç periyodu çok kısa olacağa benziyor.)

İşsizliğin yüzde 9 ila yüzde 13 arasında dalgalandığı Türkiye ekonomisi son dönemde bandı aşarak yüzde 15 seviyesine yaklaştı. İstihdamdansa girişimciliğe yönü çevirmek için e-ticaretin sunduğu imkânı politika seviyesinde iyi değerlendirmek gerekiyor.