Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu – DEİK, Türkiye-Gambiya Yuvarlak Masa Toplantısını, T.C. Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, Gambiya Ticaret, Endüstri, Bölgesel Entegrasyon ve İstihdam Bakanı Baboucar Ousmaila Joof, Gambiya Ankara Büyükelçisi Alkali Fanka Conteh, T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu, DEİK Başkanı Nail Olpak, Africa Agenda Network Başkanı Saul Frazer, DEİK/Türkiye-Gambiya İş Konseyi Başkanı Hakkı Tuna Sayın, Gambiya-Türkiye İş Konseyi Başkanı Fatou Senghore ve iki ülke iş insanlarının katılımlarıyla 3 Kasım 2024 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirdi. Toplantıda, DEİK ile Africa Agenda Network arasında iş birliği anlaşması imzalandı.
T.C. Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, “Gambiya'yı dost ve kardeş bir ülke olarak görüyoruz. İkili ilişkilerimizi, her zaman kazan-kazan anlayışı ve dostluk temelinde her açıdan güçlendirme kararlılığımızı özellikle vurgulamak isterim. Bu toplantı, altyapı ve enerji projelerinden ticaret fırsatlarına, yeni yatırım olanaklarından stratejik iş birliği alanlarına kadar geniş bir yelpazede ortak çıkarlarımızı ele almak için önemli bir fırsat sunmaktadır” dedi. “Gülen Sahil” olarak bilinen Gambiya’nın yatırımcılar için önemli fırsatlar sunduğunu belirten Bolat, “Gambiya Yatırım ve İhracatı Teşvik Ajansı (GIEPA), sürdürülebilir yatırımları desteklemek amacıyla Özel Yatırım Sertifikası (SIC), İhracat İşleme Bölgesi Lisansı (EPZL) ve çeşitli bireysel teşvikler sağlamaktadır. Tarım, balıkçılık, turizm, ormancılık, imalat, enerji gibi öncelikli sektörlere yapılacak yatırımlar bu teşviklerden faydalanabilmektedir. Gambiya özelinde ise firmalarımızın bugüne kadar üstlendikleri proje sayısı 740 bin dolar değerinde 1 projeyle sınırlıdır. Ancak, yatırım ilişkilerimizde son dönemde yaşanan gelişmeler, mevcut durumu olumlu yönde değiştirecek önemli bir ivme kazandırmaktadır. Albayrak Grubu'nun "Gambiya'nın Yeni Limanı" (The New Port of The Gambia) adlı projesini, ikili ilişkilerimizde yeni bir sayfa açacak önemli bir fırsat olarak değerlendiriyoruz. Proje ile Sanyang Limanı’nın inşası tamamlanana kadar Banjul Limanı rehabilite edilecek, ardından Sanyang Limanı faaliyete geçtiğinde Banjul liman alanı gayrimenkul olarak yeniden inşa edilecektir. Firmalarımızın, Gambiya'nın en modern ve lüks projelerinden biri olarak Sanyang'da inşa edilecek limandaki restoranlar, müzeler ve diğer sosyal olanakların yanı sıra, Banjul Limanı'nın yerine kurulacak 167.000 metrekarelik dev alanda, karşılıklı fayda sağlayacak pek çok iş birliği fırsatı yakalayacağına gönülden inanıyorum. Gambiya Nehri üzerinde hidroelektrik santrallerin rehabilite edilmesi, aynı zamanda güneş enerjisi santralleri ve elektrik üretim, iletim ve dağıtım projeleri, iki ülke arasında kamu ve özel sektör düzeyinde iş birliği imkânları sunmaktadır. Türkiye’nin yenilenebilir enerji alanındaki son dönemdeki yatırımları ise bu iş birliğine güçlü bir zemin hazırlamaktadır. Eğitim, mesleki eğitim, savunma ve sağlık gibi sektörlerde de büyük potansiyel barındıran iş birliği olanakları olduğunu görmekteyiz” dedi.
Joof: “Türkiye, ikili ticari ortaklarımızdan en önemlilerinden bir tanesi”
Gambiya Ticaret, Endüstri, Bölgesel Entegrasyon ve İstihdam Bakanı Baboucar Ousmaila Joof ise, “Türkiye’de evimde gibi hissediyorum. Bu gerçekten çok güzel bir öğleden sonra. İkili ilişkilerimizi konuşuyoruz. İki iş dünyasını bir araya getirme fırsatımız oldu. Bu organizasyonlar ile ikili iş görüşmelerini destekliyoruz. Türkiye ile Gambiya arasındaki ilişkiler belirli bir seviyeye taşındı. Gambiya’nın her yerine Türkiye’den yatırımlar geliyor, kamuda ve eğitimde destekler var. Türkiye’ye sıcak yaklaşımları için teşekkür ederiz. İki ülke de dünya ticaret örgütüne üye. İlişkilerimizi ve özel sektörümüzü güçlendirmek için çaba gösterdik. Türkiye, ikili ticari ortaklarımızdan en önemlilerinden biri. Türkiye’den Gambiya’ya daha fazla yatırımcı geliyor. Türkiye’den daha fazla yatırımcı Gambiya ile ilgilenmeye başladı. 2019 yılında 11.5 milyon dolar ticaret hacmimiz var. 2023 yüzde 200’den fazla artarak, 35 milyon dolar oldu. Bu da yeterli değil. Gambiya Türkiye’ye ihracatını artırabilir. İkili ticaret hacmi artırarak, özel sektör arasındaki güveni pekiştirebileceğiz. Türkiye’nin Gambiya’ya özellikle enerji alanında yatırımlarını destekliyoruz. Yenilenebilir enerji, tarım, turizm, madencilik alanlarında potansiyeller var. Sektörel olarak neler yapılabileceğine bakmamız gerekiyor. Gambiya hala keşfedilmemiş bir ülkedir. Gambiya’ya yatırım yapmanızı istiyoruz” dedi.
Olpak: “Gambiya ile iş birliğimizi artırmak adına üzerimize düşeni yapmaya hazırız”
DEİK Başkanı Nail Olpak ise, “Gambiya ile 100 milyon dolara yaklaşan ve maalesef potansiyelimizi yansıtmayan bir ticaret hacmimiz var. Hem dış ticaretimizi üst seviyelere taşımak, hem de her iki ülkedeki yatırım imkanlarından firmalarımızın ortaklaşa yararlanması için iş dünyası temsilcileri olarak daha çok çalışacağımıza inanıyorum. Ekonomik büyüme konusunda önemli adımlar atan Gambiya’daki tarım, turizm, altyapı ve teknoloji gibi sektörlerde sunulan fırsatlar, Türk iş insanları için ilgi alanı oluşturuyor. Türk iş dünyası olarak, Gambiya iş dünyası ile iş birliğimizi artırmak adına üzerimize düşeni yapmaya hazırız. Müteahhitlik firmalarımızın Gambiya'da gerçekleştirdiği projeler ve Türk ürünlerinin Gambiya pazarında artan talebi dikkat çekiyor. Gambiyalı firmaları da ülkemizde altyapıdan turizme, tarımdan sanayi ve hizmetlere sektörüne kadar geniş bir yelpazede sunduğu yatırım imkanlarından daha fazla faydalanmaya davet ediyorum” dedi.
Sayın: “Özellikle tarım sektöründe ortak projeler geliştirebiliriz”
DEİK/Türkiye-Gambiya İş Konseyi Başkanı Hakkı Tuna Sayın ise, “Türkiye ve Gambiya arasında yeni fırsatların kapılarını aralamak için bir araya gelmiş bulunuyoruz. İki ülkenin ticaret ve iş birliği potansiyelini keşfetmek, ekonomik ilişkilerimizi güçlendirmek ve ortak hedefler doğrultusunda ilerlemek adına mühim bir adım atıyoruz” dedi. Türkiye-Gambiya ilişkilerinin daha da ilerlemesi için odaklanmamız gereken sektörleri belirten Sayın, “Tarım, enerji, turizm ve teknolojik inovasyon alanları, her iki ülkenin de büyüme hedeflerine katkıda bulunabilecek önemli alanlardır. Özellikle tarım sektöründe, sürdürülebilir tarım uygulamaları ve modern sulama teknikleri üzerine ortak projeler geliştirebiliriz. Bu, hem gıda güvenliğimizi artıracak hem de Gambiya'nın tarım potansiyelini en üst düzeye çıkaracaktır” dedi.
Frazer: “Gambiya’nın kalkınması için özellikle uluslararası yatırımların teşvik edilmesi için önemli”
Africa Agenda Network Başkanı Saul Frazer da “Gambiya sürdürülebilir bir kalkınma için uluslararası yatırımlara bağımlı. Uluslararası sınırlar ötesi ticaret üye ülkeler arasında sınırlama olmaksızın ticareti geliştiriyor. Bu unsurlar Gambiya’nın kalkınması için özellikle uluslararası yatırımların teşvik edilmesi için önemli adımlardır. Burada bulunan tüm firmaları ülkemize yatırım yapmaya davet ediyoruz” dedi.