Bence de cevap vermek için üzerinde çok fazla düşünülmesi, tartışılması gereken bir soru değil. Çünkü Casper, Türk insanının girişimcilik ruhunu çok güzel özetleyen, zorluklardan yılmadığını gösteren tamamen yerli ve krizlerin yıkamadığı, global markaların bir türlü oyun dışı bırakamadığı tek bilgisayar markamızdır.
Bana soracak olursanız Türkiye’nin geride bıraktığımız 15 yılda tamamladığı “bilgisayarlaşma” sürecine en fazla ivme kazandıran markalardan da biridir. Dünyanın en büyük teknoloji devleri ile rekabet eden, ezilmeyen, aksine büyüyen bir başarı öyküsüdür.
Ancak başlıktaki sorunun muhatabı bizim “bilgisayar üreticisi” olarak sevip, takdir ettiğimiz Casper değil. Bu sorunun muhatabı “yerli telefon” olduğu iddiasıyla Türkiye’de satış yapan Casper marka cep telefonlarının ithalatçısı olan şirket. Ve ne yazık ki bahsettiğim her iki şirket de aslında tek bir şirket.
Bilgisayar üreterek haklı bir üne ve sempatiye kavuşan Casper, bir süre önce “al – sat” modelini uygulayarak cep telefonu işine de girdi. Bu konuda Casper’a kızamayız. Çünkü PC satışlarının azaldığı, cep telefonu satışlarının arttığı bir dönemde yeni iş modelleri geliştirmek, yeni pazarlara girmek her bilgisayar üreticisinin yapmak isteyeceği bir şey. Üstelik Casper’ın “girişimcilik” ruhuyla da çok örtüşen bir hareket.
Ancak Casper’ı, cep telefonlarını Çin’den satın aldığı, Çinli üreticilere ait modellerin üzerine sadece kendi markasını yapıştırarak sattığı için tabii ki de eleştirebiliriz. Nitekim ben bu eleştirimi her fırsatta dile getiriyorum ve asla Casper markası ile Vestel ve General Mobile markalarını aynı cümle içinde kullanmamaya çalışıyorum.
Ayrıca ne olduysa Casper’ın iş ahlakında da cep telefonu işine girdikten sonra bence bazı erozyonlar yaşandı. Mesela bazı yayıncılarla etik olmadığını düşündüğüm akçeli işler yapmaya başladılar. Bazı yayıncılardan ajans hizmeti almaya kalkıştılar mesela. Hatta bunu çok dillendirdiğim için bana da üstü örtülü bir ambargo uygulamaya başladılar. Umuyorum ki bu konudaki gerçekler de er ya da geç ortaya çıkacaktır. Benzer şeyler yaptığı için Türk halkının güvenini kaybeden LG ile Casper’ın akıbeti aynı olacak mı, işte onu bize zaman gösterecek. Yani gazeteci satın alma çabasının cezasını öyle ya da böyle en sonunda müşteri kesecektir.
Casper telefonlarda casus yazılım mı var?
İki gün önce (28 Ağustos’ta) ülkemizi ziyareti sırasında kendisine Casper VIA M2 satın alan bir turist, cihazın içindeki bir yazılımın kendi onayı olmadan Çin’deki bir sunucuya bazı kişisel bilgileri göndermeye çalıştığını raporladı. Bunun üzerine Casper’ın zaten cep telefonu üretmediği, Çin’den toptan telefon alıp üzerine kendi etiketini yapıştırdığı konuşulmaya başlandı. Huawei gibi bir teknoloji devinin bile bu gibi güvenlik açıkları nedeniyle Amerika’da başının ağrıdığı gibi haberlerle de tüm süreç sulandırılmaya çalışıldı.
Ben bu satırları yazarken henüz Casper konuyla ilgili resmi bir açıklama yapmamıştı. Yani üzerinde Casper yazan ve yerli diye satılan telefonların Türk halkına ait olan hangi verileri Çin’e gönderip göndermediğini, gönderiyorsa bunu hangi amaçla yaptığını henüz bilmiyorduk. Muhtemelen Casper’ı yönetenler de bilmiyordu. Ancak bu iddiayı ilk 24 saat içinde yalanlamamış olmalarını da bence gözden kaçırmamak lazım.
Ülkemizde kişisel verilerin kullanımını düzenleyen Kişisel Verileri Koruma Kurulu (KVKK) isimli bir kamu kurumu var. KVKK’nın böyle bir veri casusluğuna göz yumacağını sanmıyorum. Birkaç konferansta konuşmalarını dinlediğim KVKK Başkanı Prof. Dr. Faruk Bilir’in ise bunu bir namus meselesi haline getireceğine eminim. Ancak unutmamak gerekir ki ilk 24 saat içinde KVKK’nın bir soruşturma başlattığı bilgisini de alamadık.
Ülkemizde tüm iletişim araç ve teknolojilerini Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) regüle ediyor. Adım gibi enimin ki şu an Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı olan BTK Eski Başkanı Dr. Ömer Fatih Sayan da Yeni BTK Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu da eğer bir veri kaçağı varsa bu duruma seyirci kalmayacaktır. Ancak ilk 24 saat içinde BTK’nın bir soruşturma başlatıldığı bilgisini de alamadığımız da bir gerçek.
Türk müşterilere ait, kanunlarımızla korunan özel bilgileri Çin ile paylaşan Casper cep telefonlarının yerli bir marka olup olmadığına bence resmi kurumların yürüteceği soruşturma sonrasında cevap vermek daha mantıklı olacaktır.