Vakıf Katılım web

SWAZİLAND KRALI, ÜLKENİN İSMİNİ DEĞİŞTİRDİ

Gizem ŞENYURT 23 Nis 2018

Gizem ŞENYURT
Tüm Yazıları
Türkiye'de geçen hafta gündemimiz 24 Haziran'da yapılacağı ilan edilen erken seçimler oldu.

Küçük bir Afrika ülkesi olan Swaziland’da ise gündem ülkenin isminin değişmesi idi. Geçtiğimiz dönemde Çek Cumhuriyeti de ülkenin ismini referandum yaparak “Çekya” şeklide değiştirmeye karar vermişti. Swaziland’da ise durum biraz daha farklı. Demokratik bir rejimi olan Çekya’nın aksine Swaziland, Afrika’nın son mutlak monarşisi, yani ülkede yasama, yürütme ve yargı yetkileri sadece krala ait ve kral, seçimle değil babadan oğula kan bağı ile belirleniyor. Kısacası Swaziland Kralı, istediği kanunları çıkartma hakkına sahip ve Swaziler (Swaziland halkı), bir sabah kalktıklarında ülkelerinin isminin değiştiğini öğrendi. Yeni isim ise “eSwatini Krallığı” oldu.

Swaziland Kralı 3. Mswati, 1986’dan beri ülkeyi yönetiyor. Swazi bağımsızlığının 50.yıldönümüne denk gelen 18 Nisan 2018’de yapılan stadyum kutlamaları sırasında konuşma yapan Kral 3. Mswati, ülkenin isminin artık “eSwatini Krallığı” olduğunu açıkladı. “eSwatini”, Swazi dilinde “Swazilerin ülkesi” anlamına gelmekte.

İsim değişikliği ani yaşanan bir gelişme olsa da Kral 3. Mswati, son yıllarda ülkesinin isminden eSwazini diye bahsediyordu. 2014 yılında ülke parlamentosunun açılışında ve 2017’de Birleşmiş Milletler Genel Meclisi’nin açılışında yaptığı konuşmalarda ülkesini eSwazini olarak anmıştı.

Kral 3. Mswati, değişikliğin sebebinin yurtdışında ülke isminin Switzerland yani İsviçre ile karıştırılmasından dolayı olduğunu açıkladı. Ülkedeki bazı kesimlerse kralın Swaziland’ın kötü giden ekonomisini düzeltmek yerine ismiyle ilgilenmesinden duydukları rahatsızlığı dile getiriyor. Swaziland yönetimi son zamanlarda insan hakları savunucuları tarafından siyasi partilerin yasaklanması ve kadın hakları ihlalleri yüzünden eleştiriliyor.

Swaziland hakkında bazı bilgiler:

·        Swaziland, Afrika’nın son mutlak monarşisidir.

·        Kral 3. Mswati’nin 15 karısı vardır. Babasının ise hayatı boyunca 125 eş aldığı biliniyor.

·        Kral 3. Mswati’nin babası Kral 2. Sobhuza, tam 82 yıl boyunca hükümranlık yapmıştır.

·        Dünyadaki en yüksek AIDS görülme oranına sahip ülkedir.

·        Ortalama yaşam beklentisi erkekler için 54, kadınlar için 60 yaştır.

İngiliz Devletler Topluluğu’nun başına Prens Charles geçiyor

Dünya nüfusunun 2.4 milyarlık kısmını temsil eden İngiliz Devletler Topluluğu’nun (İDT) başkanı olan Birleşik Krallık Kraliçesi 2. Elizabeth, kendisinden sonra bu görevin oğlu veliaht Prens Charles’a geçmesini dilediğini belirtti. İngiliz Devletler Topluluğu’nun Başkanlığı, veraset yoluyla aktarılmıyor. Yani 53 lider arasından herhangi bir kişi seçilebilir. Windsor Kalesi’nde yapılan toplantının ardından Devletler Topluluğu liderleri, başkanlık görevi için 2. Elizabeth’ten sonra Prens Charles’ın bu görevi üstlenmesine karar verdiklerini açıkladı.

Toplantıdan önce İngiltere Başbakanı Theresa May ve Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Başkanlık görevi için Prens Charles’ı desteklediklerini açıklamıştı. Zirvenin ardından yapılan basın toplantısında ise Başbakan May, İngiliz Devletler Topluluğu üyelerinin sayısının 8’den 53’e çıkmasındaki vizyonerliği ve rolü için Kraliçe’ye teşekkür etti. 40 yıldan fazladır Devletler Topluluğu’na destek veren Prens Charles’ın Kraliçe’den sonra bu görevi devralmasının en uygun karar olduğuna inandığını ekledi.

Windsor Kalesi’nde yapılan zirve iki gün sürerken toplantılara İDT üyesi ülkelerden 46’sının devlet başkanları, 7’sinin dışişleri bakanları katıldı.

Zirvede sadece bir sonraki başkan seçilmedi, korumacı ithalat-ihracat politikalarının kaldırılmasına karar verilirken İDT üyesi ülkeler arasındaki ticaretin 2030 yılı itibariyle 2 trilyon dolara çıkartılması hedeflendi. Diğer gündem maddeleri barışın sağlanması, cinsiyet eşitliği ve iklim değişikliği ile mücadele konularına odaklandı. Ayrıca insan kaçakçılığıyla mücadele, İDT ülkelerinde sıtma hastalığının 2023 yılında yarı yarıya indirilmesi, 2030 yılında yine İDT ülkelerindeki tüm kız ve erkek çocuklarının en az 12 yıllık eğitim görmesinin sağlanması da alınan kararlardan bazıları oldu.

2003 yılında Robert Mugabe’nin Zimbabwe’yi İDT üyeliğinden çekmesinin ardından bu yıl tekrar İDT’ye katılmasına yeşil ışık yakıldı. İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, Mugabe’den sonra gelen Devlet Başkanı Emmerson Mnangagwa’nın Zimbabwe’de önemli gelişmeler hayata geçirdiğini fakat temmuzda “özgür ve adil” seçimlerin yapılmasının ön koşul olduğunu açıkladı.

Zirveden 2020 yılında yapılacak bir sonraki zirvenin Rwanda ev sahipliğinde gerçekleştirilmesi kararı çıktı.

Kanada’dan, Avustralya’ya sihirli keseli sıçan davası

Kanada Darphanesi, Avustralya Darphanesi’ni dava ediyor. Hem de davanın sebebi bir “sihirli keseli sıçan.”

Avustralya Darphanesi, ünlü bir çocuk kitabı serisi kahramanı olan “Sihirli Keseli Sıçan” için renkli bozuk paralar bastırdı. Kanada Darphanesi ise renkli bozuk para basma yönteminin tescilinin kendilerine ait olduğunu ve Avustralya Darphanesi’nin bu yöntemi kullandığını iddia ederek dava açtı. Avustralya Darphanesi ise kendi yöntemlerinin farklı olduğunu iddia ederek belgeleyebileceklerini belirtiyor.

Şaşırtıcı şekilde, bu dava, Kanada Darphanesi’nin Avustralya Darphanesi’ne açtığı ilk dava değil. Daha önce de Aralık 2017’de Avustralya Anma Günü için basılan hatıra paraları yüzünden ilk dava açılmıştı. Kanada, o davada, 2 Avustralya doları üzerinde yer alan gelincik çiçeği deseninin kendi tescil ettirdikleri renkli metal para basma yöntemini ihlal ettiğini iddia etmiş ve Avustralya Federal Mahkemesi’ne suç duyurusunda bulunmuştu. Kanada’nın ısrarı 2015 yılından beri sürüyor. Hatta iki kurumun temsilcileri konuyu çözmek için 2016 yılında Berlin’de yapılan Dünya Para Fuarı’nda bir araya gelmiş fakat iki tarafın da iddialarında ısrar etmesi üzerine sorunu çözememişti.

Son davaya konu olan “Sihirli Keseli Sıçan”, 1983 yılında Avustralyalı yazar Mem Fox tarafından yazılan renkli bir çocuk kitabı. Avustralya Darphanesi’nin bastığı hatıra paralar da bu kitabın resimlerinden alınan illüstrasyonlardan oluşuyor. Hatıra paralar, 2017 yılından bu yana Woolworths isimli süpermarket zinciri tarafından satışa sunulmakta. Dünyada sanal para birimlerinin konuşulduğu günümüzde bu ilginç davanın sonucunun ne olacağını ve renkli bozuk paraların tedavülden kalkıp kalkmayacağını zamanla göreceğiz.