Vakıf Katılım web

​KUR OYUNLARINDA FED

Serpin ALPARSLAN 23 Mar 2017

Serpin ALPARSLAN
Tüm Yazıları
"Yahu yine mi FED?" demeyin lütfen!

“Yahu yine mi FED?” demeyin lütfen!

Öncelikle yıllık FED’in faiz oranlarını göstermek istiyorum. Ne demiş atalarımız “Geçmişini iyi bil ki, geleceğe sağlam basasın”. İşte bu yüzden bende geçmişteki alınan faiz kararlarını sizlere hatırlatmak isterim.

• ABD ekonomisi, 1993-2006 yılları arasında çok ciddi ekonomi darbeleri aldı. 11 Eylül 2001 yılında aldığı darbe mali yönde skandallar ile gelen tüketici güveninin azalmasıyla birçok şirket battı ve ardından internet şirketlerin hızlıca çöküşü ile borsanın verdiği kırmızı alarmı ABD ekonomisinin faiz artırımına yol açtı.  

Yıl 1993…

1993 yılında %3 oranında FED faiz uyguluyor. Yetmiyor 2000 yılında %6, 2003 yılında %1 ve 2006 yılında ise %5,25 oranlarında faiz uygulamasına gidiyor.

Biraz evvel bahsettiğim faiz artırımında gaza daha da yüklenen ABD Merkez Bankası FED, 2001 yılından itibaren faizi tam 7 kez indirip, sıfırlıyor.( %0-0.25)

• Yıl 2015…

Artık FED, ABD ekonomisini düzeltmeye başlamış “Güvercin” tutumundan “Şahin” duruşuna geçmeye karar vermiştir.

İşte “Şahin” duruşu 2015 yılında başlar ve Aralık 2015 tarihinde %0.25-0.50 bandına oturur. 

ABD’nin ekonomi verileri;

Büyüme %2.1’e çıkar, işsizlik 2009’dan itibaren %9’larda olan veriler %5 bandına düşer, enflasyon ise %0.5’lerde seyreder. ABD Merkez Bankası FED, 2008 yılında yaşanan krizden bu yana tam 7 yıldır verdiği    (0 faizli) bedava parayı  artık vermeyecektir. Yani FED, belini doğrultmaya başlamıştır.

Bu ne demek?

ABD Merkez Bankası ABD Dolarını daha pahalıya verecektir. Paranın maliyetini artıracak…

Maliyet artınca bankaların aldığı doların üzerine ek maliyet gelecek. Yani tüketicinin aldığı ev kredisinin üzerine faiz eklenecek, toprağını sürmek için kredili traktör alan çiftçi ek faiz ödeyecek veya araba taksitine giren tüketiciye ek faiz binecek.

Faiz artışın sonuçları ise; faiz artar-tüketim tasarrufa yönelir, tasarrufa giden vatandaş talep etmediği için üretim düşer, enflasyon bundan olumlu etkilenir ama plansız, istikrarsız düşer, bankaların karını düşüreceği için borsa için olumsuzdur. Bono faizlerini yükseltir, yatırım maliyeti artar, maliyet artığından yatırımcı kaçar, yatırımcı kaçarsa istihdam azalır… Büyüme geriler, işsizlik artar vs… Açıkçası hayal gücümü daha fazla kullanmak istemem ama sonuç olarak ABD Doları diğer para birimleri karşısında yükselir. 

FED kamyonundaki yük gerçekten çok ağır olabilir, düşünsenize ABD Merkez Bankası’nın bilançosunda trilyonlarca doları var. Bu parayı eritmek için oldukça dikkatli davranıp yatırımcıyı ve fiyatlandırmayı bularak yavaş yavaş FED kamyonunun tekerleklerini patlatmadan ilerlemesi gerekir. 

Neden?

Çünkü FED hızlı bir şekilde artırmaya gidemez. O halde kimse ABD Doları almaz yani pahalı bir parayı kimse fiyatlamaz. Hatırlarsanız Euro, 1999 yılında finans piyasalarına girmesi ve AB ülkelerinin 2002 tarihinde dolaşıma girmesiyle güçlü bir ekonomi ile dolar karşısında durmayı başarmıştı. Şimdilerde uyguladığı parasal genişleme ve sıkılaşma politikaları ile dünya kur oyunlarına kafa tutan Euro, gelişmekte olan para birimleri karşısında daha fazla dolar fiyatlanmayacaktır. 

Kısaca; ABD Doları kur oyunları tuzağına düşüp, doların fiyatlanmasıyla kendi ayağına sıkmayacaktır.