Koronavirüs artık Türkiye'de! Şimdi herbirimize daha fazla sorumluluk düşüyor. Sağlık Bakanlığı’nın zamanında ve yerinde aldığı kararların etkili olabilmesini sağlayacak, Covid-19’un yayılmasını önleyecek, kendimizi ve yakın çevremizi koruyabilecek, bulaşmayı azaltacak tüm tedbirleri almamız gerekiyor. Peki, bunlar neler mi?

1. Gençleri etkileme ihtimali düşük olan koronavirüse karşı kendinizi risk grubunda görmüyor olabilirsiniz. Ama yaşadığınız semtte ve apartmanda, çalıştığınız iş yerinde, bindiğiniz metrobüste Covid-19 enfeksiyonunu açısından riski yüksek 60 yaşın üstündeki kişilerin, KOAH, diyabet, kalp yetersizliği gibi kronik hastalığı olanların, organ nakliyle hayata tutunmuş bireylerin ve kanser tedavisi gören hastaların bulunabileceğini unutmayın. Bu yüzden Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca'nın günlerdir her fırsatta ekranlarda söylediği gibi eğer yurt dışından geldiyseniz 14 gün evde kalın, kimseyle görüşmeyin. Zorunlu olarak dışarı çıkmanız gerekiyorsa maske takın.

2. Zorunla olmadıkça yurt dışına dışına çıkmayın. Unutmayın, hiçbir şey sağlığınızdan daha değerli değildir. Zaten Türkiye’de 14 ülkeye giriş çıkışlar durduruldu. Başka ülkeler üzerinden yasaklı ülkelere tatile, yakınlarınızı görmeye ya da iş görüşmeleri yapmaya gitmeye çalışma yanlışına sakın düşmeyin. Şimdi sorumluluk, dayanışma ve koronavirüsle mücadele için sosyal izolasyon zamanı.

3. Okullar tatil, üniversiteler online eğitimde diye parklarda, kafelerde vakit geçirmeyin. Mümkün olduğunca başkalarıyla temastan kaçının. Bu karar, siz gezip eğlenin diye değil, koronavirüsün yayılmasını önlemek amacıyla insanlar arasındaki teması en aza indirmek için alındı.

4. Koronavirüs salgınından Türkiye’yi korumak için okulların tatil edilmesini fırsat bilip, çocuklarınızla yazlığa ya da bir sahil kasabasına tatile gitmeyin. İtalya'da koronavirüs patlamasında insanların riskli kuzey bölgesinden diğer bölgelere yolculuk etmelerinin etkili olduğu gerçeğini aklınızdan çıkarmayın.

5. Tokalaşmayın, kucaklaşmayın, öpüşmeyin.

6. Ellerinizi sık sık yıkayın. Gözlerinize, burnunuza, ağzınıza dokunmayın.

BANKALARDA VE DEVLET DAİRELERİNDE ORTAK KULLLANILAN KALEMLERE DİKKAT!

7. Asansör düğmesi, kapı kolları, sifon, musluk gibi günlük hayatın içinde yüzlerce kişinin elinin değdiği nesnelere kağıtla dokunun. Sonrasında kağıdı hemen çöpe atın ve ve ellerinizi sabunla yıkayın. Eğer, böyle bir imkan yoksa yanınızda taşıyacağınız antiseptik ürün ya da kolonya ile ellerinizi temizleyin.

Asansör düğmelerini parmaklarınızın dışındaki kıvrılma bölgesindeki eklemle de açabilirsiniz. Ancak yine de el hijyeni için gerekli kurallara uymayı ihmal etmeyin.

8. Devlet dairesi, banka gibi yerlerde imza atmanız gerektiğinde ortak kullanılan kalemleri kullanmayın. Onun yerine bu tür işlemler için kendi kaleminizi yanınızda taşıyın. Ortak kullanılan kalemle imza atmak zorunda kalırsanız, ellerinizi mutlaka yıkayın. Aynı risk yüzlerce kişinin parmaklarının değdiği POS cihazlarında da var. Kredi kartıyla ödemenizi yaptıktan sonra ellerinizi hemen yıkamayı unutmayın.

9. Gittiğiniz otel, işyeri gibi yerlerde ortak kullanılan televizyon uzaktan kumandaları da virüs taşıyabilir. Bunları silerek kullanın ve ellerinizi mutlaka yıkayın.

10. Market gibi yerlerde başkalarıyla aranızda birer metrelik korunma mesafesi olmasına özen gösterin. Karantinaya alınan İtalya'da marketlere birer metrelik uyarı şeritleri çekilmeye başlandı ve bununla ilgili anonslar yapılıyor.

11. Uzmanlar, “Hastalar ya da koronavirüs taşıma ihtimali bulunan kişiler (14 günlük süre) maske takmalı” diyor. Ancak yurt dışından geldiğini saklayan, 14 gün kuralını hiçe sayıp aramızda dolaşan vurdumduymazları duydukça; metro, otobüs, tren ya da market gibi yerlerde sağlıklı kişilerin de maske takması gerektiğine inanıyorum. Ancak bu tür cerrahi maskeleri yolculuğunuz ya da alışverişiniz bitince hemen atın. Maskenizle elinizi götürerek ikide bir oynamayın.

12. Koronavirüse karşı hastanelere mesai saatlerinde ziyaretçi yasağı getirildi. Mesai saati dışında ise sadece bir kişi hastasını ziyaret edebilecek. Yaşlı bakımevlerine de ziyaret yasağı var. Bu konuda lütfen hastane görevlilerine baskı yapmayın. Hastanızı görmek, ona moral vermek, yanında olmak istemenizden daha doğal bir şey yok. Ancak, küresel bir salgın olan koronavirüsten hastalarımızı korumak amacıyla içinde bulunduğumuz bu hassas günlerde alınan kurallara uymamız son derece önemli.

13. 0-9 yaş arasındaki çocukların koronavirüsten fazla etkilenmediği belirtilse de, bebeklerinize ellerinizi yıkamadan asla dokunmayın.

14. Sağlık Bakanlığı’nın Alo 184 SABİM Danışma Hattı, koronavirüs enfeksiyonuna özel bir danışma hattına dönüştürülüyor. Kendinizde koronavirüs şüphesi uyandıran bazı belirtiler hissederseniz, hastaneye başvurmadan önce bu hattı arayabilirsiniz. Onlar yurt dışı bağlantınız olup olmamasına, şikayetlerinize göre size yönlendirecektir. Böylelikle acil servisler başta olmak üzere hastanelerde gereksiz yığılmaların önlenmesine ve doktorlar başta olmak üzere sağlık personelinin omuzlarına fazla yük binmemesine katkıda bulunmuş olursunuz. Halen İtalya’da da yapılan uygulama bu.

15. Yurt dışı öykünüz varsa ve koronavirüs şüphesiyle bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekiyorsa başkalarını korumak için maske takmayı ihmal etmeyin.