Vücudun hem fizyolojik hem de psikolojik yönden değişikliklere uğradığı hamilelik döneminde, mide bulantıları ve kusmalar ağız içinde asit salgısını artırarak dişlerin yüzeyinde aşınmalara, devamında da dişin sert dokularının yumuşaması sonucu çürüğe yol açmaktadır. Annenin sık aralıklarla şekerli gıda tüketme alışkanlığı ve diş eti kanamaları nedeniyle diş fırçalanmaması ağız bakımının aksamasına ve bunu takiben diş eti enfeksiyonu ve çürük riskinin artmasına sebep olmaktadır.

Bebeğin diş gelişimi anne karnında 6. haftada başlamaktadır. Bu dönemde anne hem kendi sağlığı hem de bebeğinin diş gelişimi için dengeli beslenmeye dikkat etmelidir. Hamilelik döneminde tükürükteki asit miktarı artmakta ve dişler çürümeye yatkın hale gelmektedir. İlk aylarda görülebilen kusma sonrasında, gebelerin ağız hijyenine dikkat etmemesi de çürük riskini arttırmaktadır. Bunun için diş etlerinde sorun olan anne adayları ağız hijyenine mutlaka dikkat etmelidir aksi takdirde hormonal değişime bağlı olarak dişeti sorunları artabilir. Anne adayı, hamilelik döneminde, iyi beslenir ve yeterli ağız diş bakımı uygularsa bu dönemi hem kendisi hem bebeği açısından sorunsuz geçirebilir.

Hamilelikte diş eti hastalıkları

Hamilelikte diş sağlığı korunmalı ve bunu sağlamak için de ağız ve diş temizliği asla ihmal edilmemelidir. Gebelik döneminde progesteron hormonunun artış göstermesi, bağışıklık sisteminin baskılanmasına yol açabilir. Şayet anne adayında diş eti iltihabı varsa ve tedavi edilmez ise bu durum erken doğum gibi istenmeyen sonuçlara sebebiyet verebilir. Tüm bunlar göz önünde bulundurularak ağız ve diş sağlığının asla ihmal edilmemesi gerekir. 

Elbette gebelik döneminde dişlerde çürükler meydana gelebilir. Ancak çoğunlukla bunun nedeni ağızdaki pH değerinin düşüyor olmasıdır. Özellikle gebeliğin ilk dönemlerinde mide bulantısına bağlı kusma şikayetinin sıklıkla ortaya çıkması, pH değerini olumsuz etkiler. Kusma sonrasında hemen ağzın bol su ile çalkalanması, ılık ve tuzlu su ile gargara yapılması hamilelikte diş sağlığı bakımından önem taşır. Kusma sonrası dişler 15-20 dakika bekledikten sonra fırçalanmalıdır. Böylelikle diş çürüklerinin önüne geçilebilir. Mide bulantısından kaynaklı diş fırçalamanın ya da diş ipi kullanımının bırakılması ise asla önerilmez. Gebelik planlandığında, hamilelikten önce ağız ve diş muayenesinden geçmek ise mevcut çürüklerin erken dönemde tespit edilmesini ve gebelikten önce tedavinin yapılmasını sağlayacaktır.

Hamilelik diş kaybına yol açar mı?

Maalesef toplumda halen hamilelik ile ilgili doğru olmayan inanışlar var. Bunlardan biri de bebeğin kalsiyumu annenin dişlerinden aldığı ve bu nedenle gebelikte mutlaka diş kaybı yaşandığıdır. Böyle bir durum asla söz konusu değildir, hamilelikte bebekler kalsiyum ihtiyacını annenin dişlerinden karşılamaz. Her gebelikte mutlaka diş kaybı olacağı bilgisi de gerçeği yansıtmaz. Bu nedenle hamilelikte diş sağlığı konusunda doğru olmayan bilgilere itibar edilmemelidir.

Anne adaylarının hamilelikte diş sağlığı konusuna özenli yaklaşması, rutin diş kontrollerini aksatmaması, beslenmesine çok önem vermesi durumunda herhangi bir diş kaybı da gözlenmez. Gebelik döneminde diş ve diş eti sorunlarının daha sık yaşanması bu ve benzeri inanışlara neden olabilir. Çünkü hamilelikte vücuttaki pek çok dengenin değişmesi diş ve diş eti hastalıklarına uygun zemin hazırlayabilir. Şayet ağız ve diş sağlığı ihmal edilirse çeşitli sorunlar yaşanması da kaçınılmaz olur.

Hamileler diş tedavisi yaptırabilir mi?

Hamilelik döneminde hiçbir tedavinin yapılamadığı, doğum sonrasının beklenmesi gerektiği doğru değildir. Elbette hamilelikte diş sağlığı için tedavi gerektiğinde uygulanmalıdır. Tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesinde gebeliğin hangi döneminde olunduğu da önem taşır. Hamileliğin ikinci 3 aylık dönemi, doğum sonrasına ertelenemeyen tedavilerin uygulanması için en ideal zaman dilimidir. Bu dönemde diş çekimi yapılabilir, diş çürüğü tedavisi ve dolgu uygulaması yapılmasında sakınca yoktur. Bu dönemde kanal tedavisi bile yapılabilir.

Hamilelikte lokal anestezi kullanımı

Hamilelikte lokal anestezi tedavi sırasında ağrı duymayı engelleyerek stresi azaltması sebebiyle uygulanabilmektedir. Ancak hamilelik esnasında lokal anestezik madde seçiminde dikkatli olunmalıdır. 

Hamilelikte diş sağlığı ve tedavisi için bunlara dikkat edin

Anne adayları için hamilelikte diş sağlığı mutlaka dikkate alınmalıdır. Ağız ve diş sağlığı bakımına dair bazı bilgileri şöyle sıralayabiliriz;

·  Hamilelikten önce genel bir muayeneden geçmek, sorunların erken dönemde tespit edilmesini sağlamak adına önemlidir.

·  Kusma durumlarından sonra ağız bakımı yapılmalı, en azından ağız çalkalanmalıdır.

·  Gebelik döneminde günlük ağız ve diş temizliği kesintiye uğratılmamalıdır. Diş etlerim kanıyor düşüncesiyle dişleri fırçalamadan kaçınılmamalıdır. Dişler günde en az 2 defa fırçalanmalı, diş ipi ile etkin bir diş temizliği yapılmalıdır.

·  Özellikle tatlı tükettikten sonra dişlerin mutlaka fırçalanması gerekir.

·  Hamilelere uygun ağız gargaraları ya da ılık tuzlu su ile gargara yapılabilir.

·  Kalsiyum alımına özen gösterilmelidir.

·  Diş ve diş etleri ile ilgili herhangi bir şikayet ortaya çıktığında zaman kaybetmeden bir diş hekimine başvurulmalıdır. İlk 3 ay diş tedavisinden kaçınılmalıdır. Tedaviler ikinci üç aya; yani 4-5-6. aylara ertelenmelidir. Son 3 ay da oldukça önemlidir acil olmayan tedaviler doğum sonrasına bırakılabilir.

·  Ağrı kesici ya da antibiyotik kullanımı doktor önerisi alınarak yapılmalıdır. Lokal anestezi yapılmasında özel bir durum yoksa sakınca yoktur; ama yine de öncelikle kadın doğum doktorunun önerisi alınmalıdır.