12 Temmuz günü öğlen saatlerinde Azerbaycan-Ermenistan sınırının Tovuz’da Ermeni saldırıları ile başlayan silahlı çatışmalarla Güney Kafkasya’daki işgal sorunu uzun bir aradan sonra uluslararası gündeme geldi. Türkiye’de bazı kalemşörlerin TOVUZ’a Tavuz demeside işin cabası.

Ermenistan işgal altında tuttuğu Karabağ hattı dışında Nahçivan ve Tovuz hattında da zaman zaman tahrik ve saldırılarda bulunuyor. Ermeni tarafının iddiasına göre, Tovuz bölgesinde Azerbaycan ordusuna sınırı geçmesi sonrası olaylar başladı. Azerbaycan savunma bakanlığı kaynakları ise bölgede askerlerinin rutin devriye görevi sırasında silahlı saldırıya uğradığını ve anında cevap verildiğini açıkladı. Ermeni iddialarının dayanıksız olmasını en iyi açıklayan durum ise Azerbaycan silahlı kuvvetlerinin modern askeri gücü varken bir askeri cip ile sınırda saldırı gerçekleştirmeyecek olmasıdır. Zaten Azerbaycan’ın Ermenilere karşı askeri operasyonları yapacağı bölge Karabağ’dır.

KOLEKTİF GÜVENLİK ANLAŞMASI ÖRGÜTÜ (KGAÖ)

KGAÖ 7 Ekim 2002 tarihinde kurulan ve Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Belarus ve Ermenistan'ın üye olduğu bir askerî bir yapı. Rusya’nın baskısı ile kurulan bu ittifakın Ermenistan dışındaki üyeleri soruna müdahil olmaktan çok uzaklar. Burada Rusya’yı ayrı tutmak gerekir. Bölgede üsleri bulunan Rusya, Ermenistan’ın en büyük silah tedarikçisi durumunda. Ermenistan ise Rusya'ya şu mesajı vermeye çalışıyor: "KGAÖ hiçbir şeye yaramıyor. Bakın Azerbaycan bize saldırıyor, sizin sesiniz bile çıkmıyor. Bu durumda çareyi Batı’da aramak zorunda kalabiliriz." ABD’nin dünyadaki en büyük elçiliğinin Erivan’da olduğunu unutmamak lazım.

ERMENİSTAN KAFKASLARIN İSRAİLİ OLMA YOLUNDA

Bişkek’te 1994 yılında imzalanan ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana iki ülkenin liderleri defalarca görüştü ancak hiçbir sonuç alınmadı. AGİT süreci tam bir fiyasko olarak devam etti. Ermenistan işgal altında tuttuğu yerlerde Suriye'den gelen Ermeniler için konutlar da inşa etti. Bunların çoğunluğu Karabağ bölgesinde yasadışı yerleşimci olarak getirildiler. Fransa ile üst düzey iş birliği içinde olan Erivan yönetimi ABD ile sıkı bir bağ kurmuş durumda. Ermenistan dışında yaşayan Ermeni Lobileri aslında Erivan’ın atacağı adımları birinci derece etkiliyor.

TÜRK DÜNYASININ ŞAH DAMARI

Azerbaycan ile Nahçivan arasına bir bıçak gibi inen, ‘Tarihi Zengezur’ bölgesi bugün Ermeni işgali altında. Bu hat Türkiye’nin Türk Dünyası ile Nahçivan üzerinden kara bağlantısını da koparmış durumda. Bu bölge Azerbaycan kontrolünde olduğunda Anadolu hem Hazar ile hem de Asya’da bulunan bağımsız Türk Devletleri ile adeta birleşmiş olacaktı. Bugün Hazar bölgesi enerji koridoru Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden Türkiye’ye ulaşmaktadır. Tovuz bu hatların kavşak bölgesi durumunda. Bölgede yaşanacak istikrarsızlık  enerji güvenliği de birinci derece etkileyecektir.

AZERBAYCAN’IN ATACAĞI ADIMLAR

Ermenilerin tüm saldırılarına rağmen Bakü temkinli adımlar atıyor. Tovuz’daki saldırıya askeri gücü ile cevap verdi. Özellikle Ermenilerin hedefinde olan bölgedeki tepeler Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından savunuldu ve bölgede kısmi bir işgal engellendi. Tovuz’un ikinci bir Karabağ olmayacağı tüm dünyaya gösterildi. Türkiye’den gelen üst düzey destek açıklamalarının ardından askeri iş birliği alanında yeni adımlar atıldı. Türkiye’nin yerli üretim milli silahları Azerbaycan tarafından da kullanılacak. Elbette Ankara’dan gelen “Türkiye tüm imkanları ile Azerbaycan’ın yanındadır” açıklaması Kafkasya hattında yeni dengelere yol açacaktır. İleriki günlerde Bakü’nün cephe hattında atacağı adımlar tüm Güney Kafkasya’yı etkileyecektir. Rusya’nın bölgede yeni krizler istememesi ve iki ülkeyle ilişkilerini iyi tutmaya çalışması bir arabuluculuk çıkarmadı ve sonuç elde etmedi. İran’ı gelişmelerden uzak göremeyiz. Ülkesinde bulunan Türk nüfusu nedeniyle her zaman Erivan’ın yanında olan Tahran o bilinen derin ve sessiz diplomasisini yürütüyor. Unutulmamalıdır ki sözde Ermeni soykırımının anıldığı tek Müslüman ülke İran’dır.

TÜRKİYE İÇİN YENİ BİR KAFKAS CEPHESİ Mİ?

Ne yazık ki Azerbaycan bölgeyi takip eden ender isimler dışında bizde krizler ile gündeme geliyor. Son olaylarda Türkiye için Suriye, Irak ve Libya’dan sonra yeni bir cephe mi açılıyor söylemleri medyamızda yer aldı. Halbuki Türkiye 1991 sonrası yaşanan sıcak gelişmeler ile Karabağ ve diğer Azerbaycan topraklarının işgalinde hep Bakü ile hareket etti. Askeri olarak uzun yıllardır alanda etki oluşturmuş durumda. Ankara bugüne kadar kendi toprakları işgal edilmiş gibi bir pozisyon aldı. Uluslararası alanda Erivan’ın işgali gayri meşru şekilde kabul ettirme hamleleri hep Ankara’nın engeline takıldı. Azerbaycan ve Türkiye büyük Türk Milleti’nin bağımsız iki devleti olarak aynı diplomasiyi her platformda devam ettiriyor.

Sonuç olarak Azerbaycan sadece Azerbaycan değildir.  Bugün işgal altında tutulan topraklar Türk tarihin derin sayfalarına medeniyetlerin izlerini taşıyor. Güçlenen Azerbaycan işgali sonlandırmak için mutlaka daha etkili adımlar atacaktır.