Dünyanın en büyük ekonomisine sahip Amerika’ya darbe kamyon şoförlerinden geldi.

Amerika gıda hattını çok yakından izliyorum.

Ocak 2022 başından itibaren omicron hızla yayılmaya devam ederken diğer tarafta aşı karşıtları tutumlarını gün geçtikçe artırıyor. Bugün Amerika’nın yüzde 76’sı (en az 1 doz)aşılanırken yüzde 24’ü aşı olmamaya halen direnmekte. Bir taraftan pandemi ile mücadele ederken, diğer tarafta tedarik zincirinin en önemli taşıyıcı halkasının çalışanları aşı karşıtlarının etkisi altında.

Bilindiği üzere, taşıma maliyetleri şirketlerin lojistik bütçesinin en önemli parçasıdır. Akaryakıt fiyatların ve geçiş ücretlerin artması, otonom ve yapay zekayı araçlarına entegre etmek için çalışmalar oldukça hızlandı. Bunun en önemli gelişimi ise, araçların yakıt verimliliği ile yol koşullarının değerlendirilmesinde ve ulaşım sorunlarını belirlemede önemli çözümler geliştirmeye yardımcı olacaktır.

Ancak şu anki en önemli sorun kamyon şoförleri…

ABD genelinde market raflarına bakacak olursak, hızla tüketilen et, süt, yumurta, çorbalar ve temizlik ürünlerini bulmak çok kolay olmuyor.

İnanın şaka değil.

Covid19 virüsünün lojistik ve tedarik çalışanları hasta etmeye devam ederken nakliye ve lojistik işlerde çalışanlarda personel sıkıntısı yaratmaya devam ediyor. Elbette bu da ülke genelinde ürün teslimatları dolayısıyla mağaza raflarının yeniden stoklamasını etkiliyor.

Özellikle Twitter'da Trader Joe'nun lokasyonlarında, Whole Foods, QFC, Giant Foods ve Publix mağazalarında ve birçok boş rafların fotoğraflarını yayınladılar.

Albertsons'ın CEO'su Vivek Sankaran, analistlerle yaptığı görüşmede ürünlerin arz sıkıntısı olduğunu ve omicron’un tedarik zinciri tarafında "Önümüzdeki dört ila altı hafta içinde daha fazla tedarik sorunu bekleyebiliriz" dedi.

Ulusal Bakkallar Birliği'ne göre ise durum çok da farklı değil; marketler normal iş gücünden daha az kişiyle çalışıyor hatta normal iş gücünün yüzde 50 kapasitesi ile çalışıyor. Tedarik zincirinde bol miktarda gıda olmasına rağmen, tedarik zincirinin bir halkasında işçilik sorunları yatarken özellikle pandemi nedeniyle düşük ücretli çalışanlar geri dönmeyi düşünmüyor.

Evet geri dönmeyi düşünmüyorlar çünkü ücretler arttı millet işe gitmek istemiyor nasılsa maaşlar ödeniyor diye herkes evden çalışma veya Covid’in  ardına saklanarak çalışmamaya yönlendirildi bunu kim yaptı elbette federal hükümet.

Özellikle kamyon taşımacılığı sektöründe aşı karşıtı çalışanların işe dönmemeleri ülke limanlarında yatan ürünlerin nakliye edilmemesi iç ulaşım sorunların başında yer alıyor.

Ülke genelindeki eczaneler Covid 19 salgınları, artan test ve destekleyici aşı talebi nedeniyle personel sorunlarıyla boğuşuyor ve çalışma saatlerini giderek azalttı veya periyodik olarak kapanıyor.

Çok acı bir gelişme var ki; Walgreens ve CVS, birkaç eyalette hafta sonları personeli olmayan yerleri geçici olarak kapatıyor ve Macy's ve Walmart da dahil olmak üzere diğer mağazalar mecbur kalmadıklarında çalışma saatlerini kısalttı. 

Bir diğer sorun ise Orta Batı ve Kuzeydoğu’nun şiddetli soğuk hava dalgası ile mücadele etmesi yol koşulların tehlike yaratmasıyla işe gidiş geliş ulaşım zorlukları ve ürünlerin taşınması ile birleştiğinde daha fazla kıtlığa neden oluyor.

Amerika’da kıtlık mı var diyeceksiniz?

Elbette yok!

Ancak, Covid endişesiyle binlerce insan işini suistimal etmeye çok açık. Ekonomistler, Amerika'nın 2022'nin ilk aylarında pandemi dönemindeki fiyat artışlarının zirvesine ulaşacağından eminler. Öyleki işsizlik rakamları geçtiğimiz (Ocak 2022) ay yüzde 4 idi … Bugün ise enflasyon rakamları beklenti üzerinde gelişti. Çalışma İstatistikleri Bürosu bugün yaptığı açıklamada, tüketici fiyat endeksinin ocak ayında yıllık mevsimsel dalgalanmalara rağmen yüzde 7.5 arttığını söyledi. Böylece 1982’den bu yana 40 yıldaki en yüksek seviyesine tırmandı. (Biliyoruz ki birçok ülkede olduğu gibi bu dalgalanma özellikle Türkiye'de fırtınalı geçiyor)

Umarım hepsi geçecek!