​Güney Kore'de Türk Şehitliği

Okan SARIKAYA 

Hiç şüphesiz, Kore Savaşı’nda kahramanca mücadele ederek can veren Mehmetçiğin yattığı Busan kentindeki Türk Şehitliği’ni ziyaret edenler, hüzün ve gururu bir arada yaşıyor. Önceki gün bizlerin de yaşadığı ve hissettiği gibi..

Başbakan Binali Yıldırım’ın gerçekleştirdiği Güney Kore’deki resmi temaslarının ilk durağı, ülkenin güneydoğusunda bulunan liman kenti Busan oldu... 

Türkiye için çok özel bir kent Busan.. 

Kore halkının 67 yıl önce yaşanan kanlı savaş sırasındaki yardım çığlıklarının ardından Birleşmiş Milletler’in (BM) çağrısı üzerine bu ülkeye giderek kahramanca savaşıp şehit olan 721 askerimizden 462’sinin mezarları bu şehirde.. 

Türk askerinin sergilediği kahramanlıklar bugün hala Güney Kore’de kitaplarda, filmlerde, belgesellerde yer buluyor.. Aynı şekilde Güney Kore halkı da, her fırsatta minnettarlıklarını gösteriyor. 

Bu minnettarlığı ve de Güney Korelilerin ortak hislerini, Başbakan Yıldırım’la görüşmesinde mevkidaşı Güney Kore Başbakanı Lee’nin şu sözleri çok net özetliyor: 

“Türk gençleri sayesinde Kore bağımsızlığını, özgürlüğünü koruyabildi, bugünlere gelebildik. Kore halkı Türk askerlerinin fedakarlıklarını unutmayacak.”

Türkiye-Kore dostluğunun en büyük sembolü

Başbakan Yıldırım’a, eşi Semiha Yıldırım’ın yanı sıra Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ, Türkiye’nin Seul Büyükelçisi Arslan Hakan Okçal, milletvekilleri ile diğer yetkililerin eşlik ettiği ziyarette anlatılan bir detay dikkat çekiyor..

Bu Şehitlikteki güllerin ve çam ağaçlarının bakımını itinayla yapan görevliler, mezar taşlarını elleriyle temizliyor. Bu küçük jest bile minnettarlığın boyutu göstermesi açısından yeterli.. 

Dünyada BM tarafından kurulan tek mezarlık olma özelliğini taşıyan, Kore Savaşı Anıt Mezarlığı, bir anlamda Türkiye-Kore dostluğunun da en büyük sembolü.. 

1951’de yapımına başlanan anıt mezarlık, bugün 17 ülkeden temsilcilerin yer aldığı uluslararası bir komisyon tarafından yönetiliyor.

Anma salonu, anılar salonu, sembolik alan, ana mezarlık alanı ve yeşil alan olmak üzere beş bölgeden oluşan mezarlıkta, savaş dönemine ait bilgi ve belgelerin yanı sıra aralarında Türkiye’nin de olduğu bazı ülkelere ait özel anıtlar da bulunuyor.

Bahçe düzenlemesinden temizliğine kadar itinalı şekilde korunan Türk Şehitliği’nde göndere çekilen Türk bayrağı altında yatan askerler için yapılan mezarlarda isim ve ölüm tarihlerinin belirtildiği levhalar insanı gerçekten etkiliyor.

Güney Koreli muhafız askerlerin sürekli nöbet tuttuğu anıtta, yüksek sesle konuşmak, koşmak, sigara içmek ile içeriye yiyecek ve içecek sokmak da yasak.

Anıt mezarlıkta, Türk şehitlerin yanı sıra 36 Amerikalı, 117 Hollandalı, 34 Yeni Zelandalı, 281 Avustralyalı, 378 Kanadalı, 44 Fransız, 1 Norveçli, 36 Güney Koreli, 11 Güney Afrikalı, 885 İngiliz ve 15 milliyeti bilinmeyen asker yatıyor. 

Mezarlıkta savaş sırasında kaybolan ve cesedine ulaşılamayan askerlerin isimlerinin yazılı olduğu bir de anı duvarı bulunuyor.

Son bir not: Güney Kore’de, bu anıt mezar da olmak üzere genel ve yoğun bir sessizlik hakim.. “Sabah Sessizliği Ülkesi” anlamına gelen Kore, adeta adını haketmek için uğraş verir gibi..

Geride göz yaşartan anılarını bıraktılar

Bu yazıyı yazmak üzere ekranın karşısına oturduğumda “son dakika” bilgisi olarak ajanslardan geçilen “’Ayla’nın manevi babası Astsubay Süleyman vefat etti” başlığını okuduğumda içimde birşeyin yitip gittiğini hissettim..

6 ay öncesine kadar “adını dahi bilmediğim” bu kahramanı, Kore Gazisi Astsubay Süleyman Dilbirliği’ni Bodrum’da Türk Filmleri haftasında tanıma ama en önemlisi yüksek sesle ifade de ederek önünde eğilme fırsatım oldu. O an tanımadığım birine insan ne çok şeyler yazabilir diye geçti aklımdan. Ama tanıyınca.. İşte o çok zor..

Artık hepinizin yakından bildiği “Ayla” filmiyle hikayesi beyaz perdeye aktarılan Koreli Eunja Kim’in manevi babası Kore Gazisi Astsubay Süleyman Dilbirliği (91) tedavi gördüğü hastanede vefat etti. Dilbirliği, solunum ve böbrek yetmezliği tanılarıyla 12 Kasım’dan bu yana yoğun bakım ünitesinde tedavi görüyordu.

Diğer tüm kahramanlar gibi geride göz yaşartan anılarını bırakarak bizlere veda etti.. Bir de “Hüzün ve gurur”u..