Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) ile Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) verilerinden derlenen bilgilere göre, Osmanlı Devleti döneminde atlı araba üretimi bakımından önemli bir merkez olan Bursa'daki ustaların imal ettiği araçlar, Anadolu'nun pek çok şehrinde ihtiyacı karşıladı. O dönemde at arabaları çoğunlukla, bugün İpek Han olarak bilinen Arabacılar veya Faytoncular Hanı bölgesinde üretildi.
BTSO'nun 1926 yılı ve öncesindeki üye kayıtlarında 7 fayton arabacısı, 4 fayton boyacısı, 12 araba marangozu, 6 araba demircisi, 14 araba tamircisi, 7 araba imalathanesi olmak üzere 100'den fazla kişi ve işletmenin bu sanayi üzerine çalıştığı öğrenildi.
1960'lı yıllarda otomotiv ana sanayisinin temelleri Bursa'da atıldı
Türkiye'de 1960'lı yıllarda ortaya çıkan otomobil sanayisinin kurulması düşüncesinin uygulama sahası olarak, tekstil, dokuma, karoser ve makine gibi sektörlerde yetişmiş iş gücü olduğundan Bursa tercih edildi.
Aynı zamanda tarım, ticaret, dokuma sanayisi merkezi olarak bilinen Bursa'da, 1961'de Türkiye'nin ilk organize sanayi bölgesinin kurulmasıyla büyük bir dönüşümün ilk adımları atıldı.
Kentte ilk olarak 1966 yılında 269 yatırımcı tarafından minibüs üretmek amacıyla Karsan firması kuruldu. Ardından 1968 yılında resmi olarak kuruluşu gerçekleştirilen Türk Otomobil Fabrikası AŞ'nin (TOFAŞ) fabrikasının yapımına 1969'da başlandı. 12 Şubat 1971'de dönemin Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın katılımıyla açılan fabrikada Murat 124 modelinin üretimine geçildi.
OYAK Renault Otomobil Fabrikaları AŞ de OYAK, Renault ile Yapı ve Kredi Bankası'nın ortaklığında 1969'da kuruldu. OYAK Renault, 1971'de Türkiye'nin ilk önden çekişli otomobilini banttan indirerek üretimine başladı.
Geçen yıl Bursa'dan günde 590 araç ihraç edildi
Ana sanayi fabrikalarının kurulmasıyla kentte tedarik sanayisinde büyük gelişim yaşandı. Bursa'da birçok otomotiv yan sanayi firması açılarak bu endüstriye katkı sağladı.
BTSO kayıtlarına göre, Bursa'da 2 bin 858 otomotiv firması faaliyet gösterirken Togg, TOFAŞ, OYAK Renault, Karsan, Güleryüz gibi başlıca ana sanayi firmaları dışında bu sayının büyük bölümünü tedarik endüstrisi firmaları oluşturuyor.
Türkiye'den geçen yıl ihraç edilen 571 bin 218 otomobilin yüzde 37,7'sini (215 bin 385 adet) gerçekleştiren Bursa, günde 590, saatte 24,5 aracı dış pazara gönderiyor.
Türkiye'nin vizyon projesi: Togg
"Bir otomobilden fazlası" vizyonuyla yola çıkan ve 27 Aralık 2019'da tanıtımı yapılan Togg'un 18 Temmuz 2020'de inşaatına başlanan Gemlik Kampüsü, Cumhuriyetin 99'uncu kuruluş yıl dönümünde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katıldığı törenle açıldı.
Açılışta, "dün, bugün, yarın" köşesinde Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in talimatıyla 1961 yılında üretilerek Türkiye'nin yerli otomobil macerasını başlatan "Devrim" otomobili ile Togg'un C segmentindeki ilk akıllı cihazı olan SUV ve en büyük tüketici elektroniği fuarı CES'te ilk kez dünya kamuoyuna tanıtılan konsept akıllı cihaz bir arada sergilendi. Açılış töreninde ilk akıllı cihaz C-SUV da seri üretim bandından indi.
Üretim kapasitesi yıllık 175 bine ulaştığında 4 bin 300 kişiye istihdam sağlayacak Togg Gemlik Kampüsü'nde, 2030'a kadar tek platformdan 5 farklı modelde 1 milyon araç üretilmesi planlanıyor.
TOFAŞ Bursa Anadolu Arabaları Müzesi
Bursa çevresinde en eski araba sanayi ve kültürünün kaynaklarının bulunması dolayısıyla kurulan Türkiye'nin ilk ve tek Anadolu arabaları müzesi TOFAŞ Bursa Anadolu Arabaları Müzesi de 2002'den bu yana ziyaretçilerini ağırlıyor.
Müzede, binlerce yıl önceye ait bir tekerlekten yola çıkarak TOFAŞ tarafından üretilen motorlu araçlara kadar adeta zaman tüneline giriliyor. Burada, 2 bin 600 yıl önce yapılan arabanın Bursalı ustaların elinde yeniden canlandırılmış halinin yanı sıra tekerlekler, geleneksel araba atölyeleri, motorlu ve motorsuz araçlar sergileniyor.
Müze, yılda ortalama 60 bin yerli ve yabancı ziyaretçisiyle Bursa'nın ilgi çeken gezi noktalarından biri olmayı sürdürüyor.
"Togg, yan sanayide güçlü bir dönüşüm hamlesinin gerçekleşmesini sağlayacak"
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, yaptığı açıklamada, odanın kente kazandırdığı Bursa Teknoloji Organize Sanayi Bölgesi (TEKNOSAB), Bursa Teknoloji Koordinasyon ve Ar-Ge Merkezi (BUTEKOM), Model Fabrika, Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi (GUHEM) ve Mesleki Yeterlilik Sınav ve Belgelendirme Merkezi (MESYEB) gibi ileri teknoloji odaklı projelerle insan kaynağına ilişkin yatırımların ve lojistik imkanların Bursa'yı yerli otomobilin üretim merkezi olmaya aday 26 şehrin önüne taşıdığını söyledi.
Bursa'nın gelişmiş imalat altyapısını ve yan sanayisini ileri teknolojiye evirerek gücünü Türkiye'nin milli otomobil üretiminde de en iyi şekilde hissettireceğini belirten Burkay, şöyle devam etti:
"Bu konuda özellikle BUTEKOM çatısı altında faaliyete geçirdiğimiz ileri kompozit malzemeler araştırma ve mükemmeliyet merkezi ile mikromekanik ve mikroelektronik alanlarda Bursamıza kazandırmaya hazırlandığımız mükemmeliyet merkezlerimiz, yerli otomobilimizin teknolojik donanımlarının geliştirilmesi ve otonom sürüş yazılımlarında çok önemli rol oynayacak. Otomotiv endüstrisinin araç ağırlığını ve yakıt tüketimini azaltacak, bununla birlikte karbondioksit emisyon standartlarıyla uyum sağlayacak çözüm arayışlarını kompozit alanında sürdürmekteyiz."
Burkay, sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikteki insan kaynağını yetiştirmek üzere hayata geçirdikleri Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Eğitim Vakfında (BUTGEM) eğitim çalışmalarının başladığına dikkati çekerek, "Otonom sürüş, Endüstri 4.0 ve 5G teknolojilerinin altyapıları hızla gelişiyor. Yerli, milli ve Bursalı otomobilimiz Togg, yan sanayimizde de güçlü bir dönüşüm hamlesinin gerçekleşmesini sağlayacak. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası olarak yerli otomobil projemizin uluslararası nitelikte bir marka olması yolunda atılan tüm adımların destekçisi olmayı sürdüreceğiz." ifadelerini kullandı.
